Pandunia
ภาษานอี้ อกแบบได้, เพื่อชาวโลกทุกทวีปใชส้ ะดวกด ้วยกฎน้อย . ที่สุด,ไร ้ข ้อยกเว้น,เลือกศัพทน์ ยิมใชก้ ันจากทั่วโลกให้คล่องเร็วสอื่ ไดต้ รงเจตนา.
ตวัอกัษรและเสยี ง
อักษรพันดูเนียมีแบบเดี่ยวและคู่ แต่ละอักขระแทน . เสยี งเดียว คงที่ ไม่มีตัวเงียบ, เมื่อคุณได ้ฟัง แลว้เขยีนถกู สง่ ใหเ้พอื่ นที่อ่านคล่อง . จะไดเ้สยี งใกล ้กับที่ได ้ยินนั้น. ซงึ่ สว่ นใหญใ่ ช, ใ้ กล้เคียงมาตรฐาน IPA.
สระเดี่ยวมี5 : a, e, i, o, u ออกเสยี ง มา แม มี มอ มู, เสยี งสัน/ยาวไม่เปลี่ยน ้ ความหมาย. จงึใชเ้สยี ง มะ แมะ มิ ...มุ แทนได้, โอบรับภาษาแม่ของผู้พูดได ้ทั่วโลก. พยัญชนะมี 19 : เทียบได ้๑๔ bบ, dด, fฟ, gก, hฮ, kค, mม, nน, pพ, rร, sส, tท, vว, yย, {๕ เสยี งไทยได ้แค่คล้าย ต้องฝึก jจ, lล, zซ, เพมิ่ ขนึ้ chฌ, shช}
ไม่ผันค า
ค าไม่เปลี่ยนตามเพศ, พจน์, กาล, การก, มาลา, ประธาน, ฯ กระทั่ง เปลี่ยนหน้าที่ในประโยคแล้ว ยังเดิมๆ (เสยี งและเขยีน) “ค าเดียว” นี้จะเป็น ค านาม ค าคณุ ศัพท์หรือค ากริยาก็ได ้, เหมือนๆ ภาษาไทย เชน่ นายด าใสเ่ สอื้ สด าี ไปด านา.
ค าสรรพนาม
เอกพจน์ | พหูพจน์ |
---|---|
mi | vi |
ฉัน, ข ้าพเจ้า, ดิฉัน ฯ | เรา, พวกเรา, พวกฉัน ฯ |
tu | yu |
คุณ, ท่าน, เธอ, โยมฯ | พวกคุณ, พวกท่าน ฯ |
da | di |
เขา, หล่อน, มัน ฯ | พวกเขา, พวกเธอ ฯ |
ประโยคพนื้ ฐาน
ค าชว่ ย ye–'ใช' ่ ไว้แยกประธาน (s) และกริยา (v) . . ปกติไร ้ความหมายในประโยค.
mau ye yam.
– แมวก าลังกิน.
jen ye sona.
– คนก าลังนอน.
ถ ้าประธานเป็นสรรพนาม ละ ya ได ้.
mi yam.
– ฉันกิน.
tu sona.
– คุณนอน.
โดยพื้นฐาน, เรียงค าประธาน(s) - กริยา(v) - กรรม(o)
mi love tu. – ข่อยฮักเจ้า (เว้าอีสาน)
เมื่อกรรมตรงเป็นค านาม แสดงค ากริยาด ้วยค าบ่งระยะใกล ้/ไกล, ตัวเลข หรือตัวชี้ ชดั อนื่ (เชน่ จ านวน/ปรมิ าณ, ความเป็นเจา้ของ, ค าน าหน้านาม, ...)
mi yam un pai.
– ข ้ากนิ พาย 1 ชนิ้ .
tu yam ye pai.
– เจ้าทานพายชนิ้ นสี้ .ิ
ประโยคปฏิเสธ
เมื่อต ้องการปฏิเสธ ให้เติม no ก่อนค านั้น.
mi no sona.
– กระหม่อมไม่นอน.
tu yam no von.
– ท่านเสวยอย่างไร ้คนเคียงข ้าง.
ค ากรยิ าชว่ ย
กริยา si หมายถึง 'เป็น' ละได ้ในประโยคง่ายๆ
mi – hom.
– หนูเป็นคนนะ.
mi es hom.
– ลกู ชา้งก็เป็นคน.
mi van es mau.
– ข ้าพเจ้าอยากเป็นแมว.
ค าเอนกประสงค์
ค าของพันดูเนีย อาจคลุมเครือ เพราะสอื่ ไดหลาย ้ ความหมาย, มากกว่าภาษาอังกฤษเยอะ.
da love mau. – เขารักแมวหลายตัว. / นางโปรดปรานแมวตัวเดียว. / เขาหรือหล่อนจะรักแมวตัวนั้น.
ความหมายที่ชดั เจน อยู่ในบริบท :
pre tri nen, mi have du mau e un vaf. mi have plus un fem ben. da ye love mau! – เมื่อสามปีที่แล้ว, ฉันมีแมวสอง ตัวและสุนัขหนึ่งตัว. ฉันยังมีลูกสาวด ้วย. เธอรักแมว!
เวลา
ประโยคแสดง “ชว่ งเวลาสัมพัทธ” ์ กับขณะพูด. ด ้วยค า . ชว่ ย เชน่ nun (ตอนนี้,ปัจจุบัน), haf (แล้ว, นับถึงปัจจุบัน), did (ก่อนนี้, อดีต) และ vil (จากนี้, ต่อไป, ภายหลัง, อนาคต)
mi (nun) love tu.
– ข ้าก าลังรักเอ็งเลย.
mi haf love tu.
– เรารักสูแล้วนิ. (แหลงใต ้)
mi did love tu.
– เดี๊ยนเคยรักทา่ นนะ. (ดชิ นั้ )
mi vil love tu.
– เปิ้นจะฮักตั๋วเน่อ. (อู้ก าเมือง)
ประธานถูกกระท า
ประโยคถูกสร้างด้วยกริยาช่วย be.
tu be love (of mi). – เธอเป็นที่รัก (โดยฉัน).
ค าขยับความ, เพิ่มรายละเอียด
ค าคณุ ศพั ท์(Adj.) อยู่หน้าค านาม (n.) เสมอ.
un nove love.
– รักครั้งใหม่.
da gud pai.
– พายที่ดี.
ค าวิเศษณ์(Adv.) อยู่หน้ากริยา (v.) อาจต่อท ้ายด ้วย li.
mi gud vize tu.
– กระผมเห็นพระคุณเจ้าดีล่ะ.
tu vize li love da.
– (ดูเหมือน) คุณรักเขา/เธอ.
เปรียบเทียบกัน เพิ่มค า
mor 'มากกว่า' , mor... dan hol 'มากที่สุด', les 'น้อยกว่า' , les... dan hol 'น้อยที่สุด' และ sim 'เทียบเท่ากัน'
ที่จุดเปรียบเทียบนัน้ , ใสห่ นา้กรรมด ้วย dan 'than'
tu es mor sen dan mi.
– เธอแก่มากกว่าฉัน.
tu es mor sen dan hol.
– ท่านมีอาวุโสสูงสุด.
ประโยคค าถาม
ถามแบบปิด ตอบ ใช่ / ไม่ แทนที่ค ากริยาด ้วยรูปแบบ "กริยา no กริยา" หรือเติม he ไว้ท ้ายประโยค.
tu vize no vize mi?
– แกเห็นฉันไหม?
tu vize mi, he?
– ใต้เท ้าเห็นดิฉัน, ใชไ่ หม?
ถามถึงเนอื้ หา (Wh-อังกฤษ), ให้เขียนประโยคปกติแล้วแทน ค าถามด ้วย vat 'อะไร, ใคร' (ที่ไหน, เท่าใด, , อย่างไร, อย่างไหน , สงิ่ ใด, เมอื่ ใด)
tu love hu?
– แกรักใคร?
tu love vat man?
– คุณรักคนไหน?
vat man ye love tu?
– คนไหนที่รักคุณ?
tu love da hau much?
– แกรักหล่อนมากเท่าใด?
ประโยคคา
สง่ั ตอ้ งการสงั่ , เว้นประธานแล้วเริ่มด ้วยกริยา.
yam da pai!
– กินพายนี่ซะ!
vize da mau!
– ดแู มวนั่นส!ิ