pandunia–polski
A
a - przy, z, na, w, u
a dura de -
a jong - być wycentrowanym, być w środku
a ke - gdzie
a kon - razem (wspólnie)
a late - być obok
a lin - online (na linii, w sieci)
a max -
a medi - między (wśród, pośród)
a min de - oprócz, minus
a neu - właśnie, dopiero co, ostatnio, niedawno
a nice - pod (poniżej)
a poli mar - często
a pos - później (w przyszłości)
a re - wstecz
a ri - znowu (ponownie)
a sabu de - ponieważ, bo
a supra - nad
a tema de -
a vai -
a vakil de -
a vo - tu (tutaj, tam)
a xukur de -
a ye -
abies - jodła
acar - marynować
acar di - kiszony (marynowany)
acar hiyar - korniszon
aci - kichać (apsik!)
acini yum - aktyn
ada - nawyk (przyzwyczajenie)
ada di - zwyczajny (rutynowy, normalny)
adamas - diament
adil - sprawiedliwy
adilkan -
adilta - sprawiedliwość
adres - adres
adres zi - małpa (znak na
Afghan - Afganistan
Afrika - Afryka
agile - zwinny, sprawny
agri - uprawić, uprawiać
agri bio logi -
agri deha -
agri di -
agrija - rolnik, farmer
agri nomi - agronomia
agri stan - wieś, tereny wiejskie
agri stan di - wiejski, rustykalny
agri suta -
aha - rozumieć, pojmować
air - powietrze
air bio di -
• anair bio di -
air ordu - siły powietrzne
air porte - lotnisko (port lotniczy)
air prese - ciśnienie atmosferyczne
air prese metre gi - barometr
ais - lód
ais di - lodowy
ais hoki - hokej na lodzie
ais krem - lody
Aiti - Haiti
ajabu - dziw (cudo, zachwyt)
ajabu di - zachwycający (zdumiewający, zadziwiający)
akare - klescz (roztocze)
akasia - akacja
akrabe - skorpion
Alaska - Alaska
alga - alga (wodorost)
alga fungu - porost
alga jangal - las wodorostów
alkan -
alken -
alkil -
alkin -
alkol - alkohol
alkol di - alkoholowy
alkasus - lukrecja
almari - kredens (szafa, szafka)
alo - inny
alo di - w innym wypadku (inaczej)
alofa - zmienić (zmieniać)
alo fen di - dyskretny (kwantowy)
alo fon - alofon
alo nam - innymi słowy
alo rai - niezgoda
alo romanse di - heteroromantyczny
alo sexe di - heteroseksualny
alo sifa - różnica
alo sifa di - różny (inny)
alpaka -
alumin - glin (aluminium)
alumin mate -
alumin oxide -
ama - ale (lecz)
ama - miłość (afekt)
• anama -
ama di - kochany (drogi)
ama ja -
ama jen -
Amara - Amhara, amharski
amen - ufać (wierzyć, liczyć, polegać)
amenbil - lojalny (wierny)
amenbilta - lojalność (wierność)
amen di -
Amerika - Ameryka (kontynent)
Amerika di - amerykański
Amerika Samoa - Amerykańska Samoa
amerika yum - ameryk
amide -
amin -
amir - rozkaz, komenda
amir dexa - emirat
amir haki -
amir ja - emir
amir lin -
amper - amper
ampul - ampułka
an- - negatywny (przeciwny, nie)
ancovi - sardela
anda - jajko (jajo)
Andes - Andy
andesite - andezyt
Andora - Andora
angar - kotwica
Angola - Angola
angul - palec
angul marke -
angul pike -
angul ring - pierścień, pierścionek; obrączka
anime - animacja
anis - anyż
anis araki -
anjil - wiadomość
anjil ja - posłaniec (wysłannik)
Antartika - Antarktyka
Antartika Hai - Ocean Antarktyczny (Ocean Południowy)
antena - antena
Antigua - Antigua
Antigua i Barbuda - Antigua i Barbuda
antra -
anus - odbyt
anus di - analny, odbytni
aple - jabłko
aple sos - sos jabłkowy
aplika - stosować (zastosować; zastosowanie, aplikacja)
aposum - opos
Apsni - Abchazja
arabi - arabski
arabi babul - akacja arabska
araki -
arane - pająk
arane fobi - arachnofobia
arane nete - pajęczyna
arbuza - arbuz
Arcah - Abchazja
area - powierzchnia, region, teren
argente - srebro
Argentina - Argentyna
argon - argon
argu - argument
Ariel -
arka - łuk
arka cati -
arka ja - łucznik
arka suta - łucznictwo
aroma - zapach (aromat, smród, odór)
aroma melon - melon koreański
arsen yum - arsen
arte baxa -
arte fete -
arte fete baxa - język sztuczny
arte fete di - sztuczny
arte fete intelige (AI) - sztuczna inteligencja
arteja - artysta
arte sanaja - rzemieślnik
Artika - Arktyka
Artika Hai - Ocean Arktyczny
Aruba - Aruba
asal - źródło, początek, pochodzenie
asal Amerka jen - indiański
asal Australia jen - aborygeński
asal di - źródłowy, początkowy, oryginalny
asan - postawa ciała; asana
asar - rezult, wynik
asia - azjatycki
Asia - Azja
askete - asceta
asma - astma
asparge - szparag; szparagia
astatin - astat
astro -
astro nave -
astro nave ja - astronauta
astro nomi - astronomia
astro nomi ja - astronom
ati -
ata - jabłko cukrowe
Athina -
• deativi - deaktywować (wyłączyć, zatrzymać)
• deativifa -
• dusati -
• interati -
• interativi -
• reati -
• reation -
• ation -
• atir -
• ativi - aktywować (włączyć, uruchomić)
• anativi - zdeaktywowany (wyłączony, zatrzymany)
• ativifa -
atlanti bakalau - dorsz atlantycki
Atlanti Hai - Ocean Atlantycki
atlanti salmon - łosoś atlantycki
atom - atom
atom bomba - bomba atomowa
atom kerne - jądro atomu
atom vuki -
audi - usłyszeć, słyszeć; słuchać
auro - złoto
Australia - Australia
Austronesi -
auto - jaźń (tożsamość)
auto krati - monarchia
auto loga - monolog
auto move - samobieżny
auto nomi - autonomia
auto nomi di - autonomiczny
autor -
avakate - awokado
avar - obrażenia (rana, krzywda)
avar di -
avar ja - krzywdzący (szkodliwy)
ave -
axa - nadzieja, życzenie
axa hin - beznadziejny
axe - oś
Axur - Aszur
Axur dexa - Asyria
aya -
ayo - aj!, ał!
Azerbaijan - Azerbejdżan
B
babu - rozdział, sekcja
babuce - kapeć (papeć, bambosz)
babul -
baca - dziecko (nieletni)
badal - wymieniać, wymienić, zamieniać, zamienić
badam - migdał
badan - ciało
badan di - cielesny
badavi - beduiński; nomadyczny
baga -
bagaje - bagaż
bagi -
bagi bele -
bagre - tygrys
bagre oselote - ocelot tygrysi
bah - pfuj (fuj)
baha din - bahaizm
baha din ja - bahaista
Bahama - Bahamy
Bahrain - Bahrajn
bai -
baka - piec
baka ja - piekarz
bakakan - piekarnia
baka poto - terakota
bakalau - dorsz
baku - biały
baku coi - kapusta pekińska
baku margarite - jastrun właściwy
baku salmon - keta
baku varis -
bala - silny
• anbala - słaby
balakan -
balata - siła
balaton - akcent, nacisk
baldi - wiadro
balon - balon
balon pexe - ryba rozdymkowata
baluta - dąb
baluta frute - żołądź
bambu - bambus
bamia -
banana - banan
banda - zespół (drużyna, grupa)
bande - taśma; bandaż
bandera - flaga, sztandar
bangla baxa - banglijski
Bangla dexa - Bangladesz
banka - oszczędzać (deponować)
bankakan - bank
bankar - bankier
banka rute -
banka xefe -
bano - tablica (deska)
bano geme - gra planszowa
banya - kąpiel
banya kamar - łazienka
bar - bar
bar vala -
bara - blokować, hamować
bara mur - bariera
Barbados - Barbados
barbar - barbarzyńca
Barbuda - Barbuda
barde - broda
bari -
bari metal - metal ciężki
bari yum - bar
barka - gratulacje!
Barti - Indie
barti - Indyjski
Barti Hai - Ocean Indyjski
baru - niedźwiedź
barude - proch strzelniczy
barxa - deszcz
barxa cati - parasol
barxa kote - płaszcz nieprzemakalny
barxa mosim -
barxa sui -
bas - wystarczający
basen - basen
baske - kosz
baske bol - piłka do koszykówki (koszykówka)
bata - kaczka
bata krote - dziobak
bati - osiem (8)
batri - bateria
bau - skarb; skrabiec
bau bei -
bau di - cenny
bau seku - klejnot
baxa - język; komunikacja; mówić
• dubaxaka - dwujęzyczny
• konbaxa - wspólny język
• polibaxaka - wielojęzyczny
• trabaxa - tłumaczyć (interpretować; tłumaczenie, interpretacja)
• trabaxar - tłumacz
• unbaxaka -
baxa jinse - rodzaj gramatyczny
baxa kanun - gramatyka
baxa kanun di - gramatyczny
baxa logi - językoznastwo
baya - zatoka
baze strute -
bazar - rynek, bazar
bazar huru sim - liberalizm rynkowy
baze - podstawa, baza, fundament
baze bol - bejsbol (baseball)
baze di - bazowy, podstawowy
baze ja - założyciel
baze kanun - konstytucja
baze petra - skała macierzysta
baze xulakan - szkoła podstawowa
be - być poddanym, doświadczyć, doświadczać (ubierniający czasownik)
be ais - marznąć (zamarznąć)
be ajabu - zachwycić się (być zachwyconym)
be an zai -
be biomute - fermentować
be boi - dryfować (pływać, płynąć)
be boli - ugotować się, gotować się
be bum - eksplodować (wybuchnąć, wybuchać)
be cen - poprzedzić, poprzedzać
be dai - urosnąć, rosnąć, wzrosnąć, wzrastać
be dara - latać (fruwać)
be dom - mieszkać
be duka - martwić
be dura - trwać, zająć czas; przez
be estasi - nie ruszać się
be fatige - męczyć się (nużyć się)
be fen - pęknąć (rozpaść się)
be fin -
be fobi -
be gamo - czuć, odczuć, odczuwać
be gas - zamieniać się w gaz (parować)
be gau - wznosić się (wznieść się, wstawać, wstać, powstać, unosić się, unieść się)
be gau gradu -
be gene - urodzić się, rodzić się
be ging - iść wzdłuż (pójść wzdłuż)
be halte - zatrzymać się
be hapu -
be harabu -
be hogo - spłonąć, płonąć
be in -
be in bum - implodować
be islam - poddać się, poddawać się, podporządkować się, podporządkowywać się, ulec, ulegać, być posłusznym
be jaga -
be jin - posuwać się do przodu (dokonywać postępu, wejść)
be kai - otworzyć się, otwierać się
be karibu - zbliżać się (zbliżyć się)
be kino -
be krus - przejść w poprzek
be kux - leżeć
be laxe - pozostawać w tyle (zwlekać)
be loka - być umiejscowionym (być ulokowanym, stać)
be mal - należeć
be mata - umrzeć, umierać
be max -
be migra - przesuwać (przesunąć, poruszać, poruszyć, przesiedlać, przesiedlić)
be min -
be mirde - niknąć (blaknąć, gasnąć, słabnąć)
be nam - być wezwanym, być wzywanym, być nazwanym, być nazywanym
be nice - iść w dół (iść pod spód, iść na dno)
be par -
be pasi - cierpieć
be pute - rozłożyć się (rozkładać się, gnić, psuć się)
be raste - wzrastać
be razon - mieć sens
be reste - zostać, zostawać
be retro - wrócić, wracać, wycofać się, wycofywać się
be rota - obrócić się (kręcić się)
be rupa - wyglądać (wydawać się)
be rute galte - zbłąkać się (wykoleić się)
be sabi vol -
be sam rupa - być podobnym, być jak
be sel - powinien
be sona - spać
be supra - przekroczyć, przekraczać, przejść nad, iść nad
be tam -
be tele loka - teleportować się
be teza - wzmacniać się (wzmagać, pogłębiać się)
be turbe - przejmować się (zawracać sobie głowę)
be vai -
be vanu - cieszyć się (zażywać, bawić się)
be vide - być widzianym
be xuru - zaczyna (zacząć, rozpoczynać, rozpocząć)
be yung liga - łączyć (złączyć)
be zai - pojawić się
bebe - niemowlę
bebe bede - kojec
bede - łóżko
bedinjan - bakłażan, oberżyna
bega - uciec, uciekać
behe - koza
bei -
Beijing - Pekin
bel - bel
bela -
Belarus - Białoruś
bele - łopata (szpadel)
Belgi - Belgia
Belize - Belize
ben - dziecko (potomek)
ben ben -
ben doh -
ben son -
benci - ławka
Benin - Benin
benzin - benzyna
bere - beret
beri - jagoda
beril yum - beryl
berkli yum - berkel
Berlin -
Bermuda - Bermudy
bete - burak
beton - beton
betula - brzoza
Biblia - Biblia
Biblia di -
bibre - bóbr
bici -
bil - móc, umieć, możliwy, prawdopodobnie
bil e - może
bil ja -
bilta -
bilor - kryształ
bina - budynek (struktura)
• konbina -
bina plan - architektura
bina plan ja - architekt
bindu - punkt
bio - organiczny
bio jinse - płeć biologiczna
bio lasa -
bio logi - biologia (nauka o życiu)
bio mute di - sfermentowany
bio sana xe - kompost
bio sistem - biom
bio toxi - toksyna
bioxe - życie organiczne
bir - piwo
birkan - bar, knajpa
Bisau Ginia - Guinea Bissau
biskute - biszkopt, ciastko
bismute - bizmut
bison -
biznes - biznes, interes (aktywność komercyjna)
biznes ja - osoba biznesu, biznesman
blabla - luźna rozmowa, gadanina
blablakan - pokój rozmów, chat
bloge - blog
bobo - głupiec, bufon
boce - boks
boce pante -
bocer -
boi - spławik (boja)
boi punte nume -
boikote - bojkot
boing -
boka - usta
boka cati -
boka vele -
bol - piłka
Bolgaria - Bułgaria
boli - zapomnieć, zapominać
boli varis -
Bolivia - Boliwia
bolte -
bomba - bomba
bon - dobry
bon gradu - aktualizować (zaktualizować, ulepszać, ulepszyć)
bon guste di - pyszny
bon max xe - dodatkowy
bon moral - cnota (moralność)
bon moral di - cnotliwy (prawy)
bon rai -
bon sifa di - wspaniały
bon sifata - cecha, atrybut, własność; -ość
bon sin di - obiecujący (dobrze wróżący)
bon vide di - przystojny, atrakcyjny, ładny
bon zar - dobry los, szczęście
bor yum - bohr
bori - nuda (znudzenie)
bori di - znudzony
boron - bor
Bosna i Hercegovina - Bośnia i Harcegowina
Bote - Tybet
botel - butelka
botel tapa -
bra -
bra doh -
bra son -
Brahma -
brauza - poszukiwać (badać, eksplorować, przeglądać, wyszukiwać)
brauza gi -
bravo - Odwarzny (
bravo - brawo (gratulacje)
Brazavil -
Brazavil Kongo - Republika Konga
Brazil - Brazyla
briko - morela (śliwka)
Britan - Zjednoczone Królestwo
brom - brom
broxa - szczotka
broxa kalam -
brun varis -
Brunei - Brunei Darussalam
bu! - bu!
bubu -
buca -
bucakan -
bucar -
Buda - Budda
Buda din - Buddyzm
Buda din ja - buddysta
Budapexte -
bude - budka (kabina)
budi - uświadomienie, świadomość; oświecenie, bodhi
budi di - świadomy; oświecony
bufete - bufet (szwedzki stół)
buku - książka
bulbul - słowik
bum - wybuch (eksplozja)
burge - zamek, forteca, twierdza
Burkina Faso - Burkina Faso
buro - biuro, urząd
buro di -
buro ja - sekretarz
buro ja grupe - sekretariat
burokan - biuro (pokój)
buro krati -
buro riti -
bus - autobus, autokar
bus halte - przystanek autobusowy
buste - biust
bute - masło
butan -
butil -
buta - but
buton - klawisz, przycisk, przełącznik, guzik
buton bano - klawiatura
buyu - baobab
C
gata a caku - ciąć
cade - Czad
cai - herbata
cai camaca - łyżeczka
caikan - herbaciarnia
cai kupa - kubek do herbaty
cai pote - imbryk (czajnik)
cai vala -
cakra - koło
caku - nóż
camaca - łyżka
campion - czempion
cana -
canse - szansa
capati - płaski chleb, ćapati
cape - odcisk, ślad; stempel, pieczęć
carme - czar (urok, wdzięk)
cati - dach
cau - trawa
cau kitaba -
cau medan -
cau stan - łąka
cavi - klucz
ceke - sprawdzić, sprawdzać, skontrolować, kontrolować, zbadać, badać
ceke - czek
celsius gradu - stopień Celsjusza
cen - wcześniej (uprzednio, poprzednio, przedtem)
cen den - wczoraj
cen di - poprzedni
cen ding -
cen fixe - przedrostek (prefiks)
cen gar - zakładać (założyć)
cen vide - przewidzieć (spodziewać się)
cen vide di - spodziewany (przewidziany)
• ancen vide di - niespodziewany
cen yang di - klasyczny
cen zaman - przeszłość
cen zaman di - stary, starożytny
cen zaman xe - relikwia
ceng - warstwa (poziom, piętro, kondygnacja)
ceng bede -
cepe - złapać, łapać, schwytać, chwytać
• acepe -
• decepe -
• excepe - wyrzucać (wyrzucić, wydalać, wydalić, pominąć, wyłączyć, poza, oprócz)
• intercepe -
• koncepe -
• recepe -
• receper -
Ceres - Ceres (planeta karłowata)
ceres yum - cer
ceri - wiśnia (czereśnia)
cernagora - Czarnogóra
cese -
• acese -
• decese -
• precese -
• procese -
• proceser -
• recese -
• sucese -
cesi yum - cez
ceska - Republika Czeska, Czechy
ceti - siedem (7)
cetiden - tydzień
cian - niebieskozielony (cyjan)
cile - Chile
cili - papryka
cili fun - papryka
cimpanzi - szympans
cin - rodzic (matka lub ojciec)
cin bra -
cin cin -
cin ma - babcia (babka)
cin pa - dziadek (dziad)
cin sis -
cincila - szynszyla
cing -
cing - prosić
cing lai - zaprosić, zapraszać
cing na -
cini - porcelana
cipe - Albania
cira - drzeć (rwać, rozrywać, rozdzierać, rozszczepiać)
cira cira - strzępić (drzeć)
cira cira di - rozstrzępiony (podarty)
cira tela -
cita - gepard
cize - ser
coda - jebać, kopulować
coi - zielenina
coklate - czekolada
coklate kane - baton czekoladowy
congcing - Chongqing
copu - motyka
cori - kradzież
cori ja - złodziej
cosen - Korea
cosen di - koreański
Cuana - Botswana
culi - proces, procedura
cum - całus
cun - wybrać (wybierać, selekcjonować; wybór, elekcja, selekcja)
cunbil - opcja (wybór)
cun liste -
cun yo gol - przeznaczyć
cupu - ssać
cuti - wyjść (wychodzić, wyjechać, wyjeżdżać, wypłynąć, wypływać; wyjśćie, opuszczenie)
cuti mun - drzwi wyjściowe
D
da - on, ona, ono
damen - oni
damen su -
damimen -
da su -
dai - duży
dai anjil ja - ambasador
dai anjilkan - ambasada
dai barxa -
dai dara -
dai dom - pałac
dai gradu - wzmacniać (wzmocnić)
dai hai - ocean
dai lasun - czosnek olbrzymi
dai pau - działo
dai pau ja - kanonier
dai pote - kocioł
dai seku - głaz
dai siti -
daita - rozmiar
dai xulakan - uniwersytet
dai zi -
daka - pokrycie; pokrywa, wieko, dekiel; pokład
• andaka - odsłonić, odsłaniać
dalil - dowód; zeznanie
dalil dokumen -
dama geme - warcaby
dan -
dana - cząstka (ziarno, kula, pocisk)
dana.cau -
dana sekur - kuloodporny
dang - dzwonić (dźwięczeć, szczękać)
dang gi - dzwon (dzwonek)
danse - taniec
Danske - duński
Danske dexa - Dania
dante - ząb
dante baluta - dąb zębaty
dante broxa - szczoteczka do zębów
dante dava ja - dentysta
dante hin - bezzębny
dante kumu -
dara -
dara mate - ciecz (płyn)
dara mate di - ciekły (płynny)
dara tubo - lejek
darba - bić, uderzyć, uderzać
darmestadi yum - darmsztadt
darte - grunt (ziemia, próchnica)
darte bon ja - nawóz
darte di - ziemny (glebowy, gruntowy)
darvin sim - darwinizm
darvin sim ja - darwinista
data - dane
data banke - baza danych (bank danych)
data culi -
data culi logi - informatyka
data fen gata -
data table - tablioca, macierz
dau - droga, szosa, ulica
dau bano -
dau din - taoizm
dau din ja - taoista
dava - uleczyć, leczyć, uzdrowić, uzdrawiać
dava ja - doktor, lekarz, uzdrowiciel
dava logi - medycyna
dava sui - eliksir (magiczny napój)
dava xe -
dava xekan -
dava xelogi -
de - z (partykuła posiadania)
de - z (od)
defa - obrona
defa bano - tarcza
defa ja - obrońca
defa kaska - zbroja
deha - wieś, wioska
Deimos -
dele -
dele do - czekać
demi - lud, społeczeństwo
demi di - publiczny
demi grafi - demografia
demi krati - demokracja
demi krati di - demokratyczny
demi krati ja - demokrata
demi polita - populacja
demon - demon
den -
den loge -
des - dziesięć (10)
des kilo - dziesięć tysięcy
desen - rysunek, obraz
desi - decy-, dziesiąta część
desi bel - decybel
detal - detal, szczegół
deu - bóg, bóstwo
deu di - boski
deu din - teizm
deu din ja - teistyczny
deu kata - mit (boska opowieść)
deu krati - teokracja
deu logi - teologia
deu nagar zi - dewanagari
• andeu sim ja - ateista
deu sofi - teozofia
dex - prawa strona
dexka - prawicowiec (prawak)
dexmanuka -
dexa - kraj, ziemia
dexa jen - obywatel
di -
dia - dzień
dia foto -
dia yam - obiad, lunch
dika - cel (celować; kierunek)
• indika -
din - religia, wyznanie
din di - religijny
din guru - ksiądz, kleryk, kaznodzieja
din ja - wierzący (osoba religijna)
• andin ja - niewierny
din xia -
dinamite - dynamit
dinde - indyk
ding -
• anding -
dingi - kolec
dino saur - dinozaur
Dione -
diorite - dioryt
dipe - niski
dipe gradu -
dipe megi -
dipe moka - krzak (krzew)
dipe tela - dywan
diske - dysk
disprosi yum - dysproz
divan - szalony
divanta - szaleństwo
Divehi - Malediwy (Republika Malediwów)
dobe - cegła
doh - córka
doh doh -
doh son -
Doice - Niemcy
doice di - niemiecki
dokumen - dokument
dokumen filme -
dokumen sanduku - folder (teczka)
dolar - dolar
dolfin - delfin
dom - dom, mieszkanie
dom dexa -
dom di - domowy
dom zeze - mucha
Dominika - Dominika (Wspólnota Dominiki)
Dominika Vakil krati - Republika Dominikańska (Dominikana)
domino geme - domino
don - dać, dawać
• redon -
don tabi -
don xe - podarunek, dar, prezent
don xe ceke -
dong - wschód
dong di - wschodni
dong gorila - goryl wschodni
Dong Timor - Timor Wschodni (Demokratyczna Republika Timoru Wschodniego)
donjon ventur - przygoda w lochu
dosil - oswojony (potulny, posłuszny)
dosil gene di - udomowiony (domowy)
dosti - przyjaciel
• andosti - wróg (nieprzyjaciel)
dosti di - przyjacielski (uprzejmy, miły)
dosti hin -
dostita - przyjaźń
dotor - doktor (uczony, który osiągnął doktorat)
dotorta - doktorat
dou - fasola lub groch, roślina strączkowa
doxa - wina, grzech; defekt, wada
doxa di - winny
doze - porcja, dawka
drama - dramat
drama ironi - ironia dramatyczna
droge - narkotyk
du - dwa (2)
du baxa di - dwujęzyczny
du grafi di -
du mar - dwukrotnie (dwa razy)
dume -
du o tri - parę
dupli - podwajać (podwoić, pomnożyć przez dwa)
du romanse di - biromantyczny
du semi di - dwuznacznik
du sexe di - biseksualny
du soni di -
du xe sim - dualizm
dua - modlitwa
• dusdua - kląć (przeklinać; przekleństwo)
dubna yum - dubn
dudu - owad
dugu - czytać
duku - żal, smutek
duku di - smutny
duman - dym
duna -
dunia - świat
dunia baxa - język świata, język ogólnoświatowy
dunia li - globalny
dura - trwanie
• redura -
durabil - trwały (wytrzymały, podtrzymywalny)
dura di - chroniczny
dura metre gi - stoper (sekundomierz)
dura zaman - czas (epoka, era)
dus -
dus deu sim -
dus forma di -
dus gradu - dezaktualizować (pogorszyć)
dus hal - trudność (trud)
dus jen -
dus nam - obraza (obelga)
dus rai -
dus sin di - złowieszczy
dus topi -
dus vide - brzydki
dus zar - zły los
dute -
• dedute -
• dedution -
• indute -
• kondute -
• konduter -
• produte -
• paraprodute -
• posprodute -
• produter -
• redute -
dutebil - wątpliwy (niewiarygodny, podejrzany)
dute ja - niepewny (podejrzliwy, niedowierzący)
dux - prysznic
E
e - być
eja -
eglisa - kościół
einstein yum - einstein
Eire - Irlandia
eko - natura, środowisko
eko di - środowiskowy, naturalny
eko gene di - dziki
ekologi - ekologia (nauka o środowisku)
ekore - wiewiórka
ekran - ekran
Ekuador - Ekwador
elasti - elastyczny
eletro - elektryczność
eletro di - elektryczny
eletro lin - kabel (linia)
eletro posta (e-posta) - poczta elektroniczna
eletro radi - piorun (grom)
eletron - elektron
elfe -
Enceladus -
energi - energia
Englix - Anglia
englix di - Anglik; angielski
englix fili ja - anglofil
englix fon di -
englix margarita - stokrotka pospolita
enjenir - inżynier
enzim - enzym
erbi yum - erb
Eris - Eris (planeta karłowata)
Eritra - Erytrea
esai - esej
eskale - schody (drabina)
• aneskale - zejść (schodzić, zstąpić, zstępować)
eskale tana - pnącz
eskandi yum - skand
Eskandinavia - Skandynawia
Eskote - Szkocja
eskulte - rzeźba
eskulte ja - rzeźbiarz
eskulte suta - rzeźbiarstwo
Espanya - Hiszpania
espanya fon di -
esperanto - Esperanto
esponje - gąbka
esporte - sport, lekkoatletyka
esporte ja - hałas
estadi - stadion, arena
estan - cynk
estasi - stacja
estasi di - statyczny, stacjonarny, nieruchomy
estasi grafi -
Esti - Estonia
estibi yum - antymon
estronti yum - stront
estude -
estude ja - student
estudekan - studio (pracownia)
etan -
etanol -
etil -
Etiopia - Etiopia
eu - korzystny (dobry)
eu anjil - ewangelia
eu deu sim -
eu gene sim -
eu loga - laudacja
eutopi -
Eurasia - Eurazja
eureka - znaleźć, znajdywać, odkryć, odkrywać
euro - euro (€)
Europa - Europa
europa baluta - dąb szypułkowy
europa di - europejski
Europa luna -
Europa Unta - Unia Europejska (EU)
europa yum - europ
exa -
F
fa - zrobić (stworzyć, wykreować)
fa acar - kisić (marynować)
fa ajabu - zachwycać (zachwycić, zdumiewać, zdumieć, zadziwiać, zadziwić)
fa alo rai - nie zgadzać się
fa amen -
fa an galte -
fa an verse -
fa an zai - usuwać (usunąć, likwidować, zlikwidować, wymazywać, wymazać, pozbywać się, pozbyć się)
fa anime - animować
fa aplika - zastosować, stosować
fa argu -
fa aroma - wąchać
fa aroma - pachnieć
fa asar - poprowadzić do (doprowadzić do, powodować)
fa auto -
fa avar -
fa bande - związać, wiązać; zapiąć, zapinać
fa banya - kąpać się
fa barka - gratulować; błogosławić
fa baze - zakładać (założyć, ustanowić)
fa bina - zbudować, budować, konstruować
fa biznes lona - negocjować
fa budi - uświadomić sobie, zdać sobie sprawę, pojąć, pojmować
fa cape - naciskać, zostawiać ślad
fa cori - ukraść, kraść
fa culi - traktować
fa daka - przykryć, przykrywać, ukryć, ukrywać
fa dalil - dowieść, dowodzić; zeznać, zeznawać
fa dante -
fa darte bon - nawozić (nawieźć)
fa defa - obronić (chronić)
fa dika - celować
fa ding -
fa dipe - obniżać (obniżyć)
fa dom - dać mieszkanie (zakwaterować)
fa dosil - oswoić (oswajać, tresować, trenować)
fa dosil gene - udomowić (kultywować)
fa dua - pomodlić się, modlić się
fa duka - zasmucić (zasmucać)
fa dura - minąć, mijać (czas)
fa dus forma -
fa dus nam - obrazić
fa englix kitaba - anglizować (zanglizować)
fa eskale - wspinać się (wspiąć się)
fa eskulte - rzeźbić
fa estude -
fa eu loga -
fa fantazi - wyobrazić, wyobrażać, fantazjować
fa fatu -
fa fei - latać, lecieć
fa fen - dzielić
fa fen do du - przepołowić (podzielić przez dwa)
fa fen gata - analizować
fa festa - świętować, imprezować
fa fikir - myśleć, dumać, rozmyślać, zastanawiać się, rozważać
fa fin - skończyć, kończyć
fa fixe - przyczepić, przymocować
fa fobi -
fa fokus - skupić, się, skoncentrować się
fa fon - wymawiać (wymówić)
fa for -
fa forma - ukształtować, kształtować, urzeźbić, rzeźbić
fa fuku -
fa fuku - nosić ubrania
fa galte - popełnić błąd
fa gami - ożenić się, poślubić, wyjść za mąż
fa gan - suszyć (wysuszyć)
fa gas - zamieniać w gaz
fa gau - podnosić (podnieść)
fa geme - grać w grę
fa gene - urodzić, rodzić; rozmnożyć się, rozmnażać się, spłodzić, płodzić
fa glu - lepić (kleić)
fa gol -
fa gola - otoczyć, otaczać
fa grafi - opisywać, ilustorawć; przedstawiać
fa guste - smakować, próbować smaku
fa halal - pozwolić, pozwalać, zezwolić, zezwalać
fa halte - zatrzymać
fa hapu -
fa harabu - rujnować, dewastwować, burzyć
fa haram - zabronić (wzbronić, zakazać)
fa has - rozróżniać (rozróżnić)
fa hava - dmuchać
fa hen -
fa hisabu - kalkulować
fa hogo - spalić, palić
fa ici - chcieć (pragnąć)
fa in -
fa in klus -
fa ja -
fa jaga - obudzić, budzić
fa jama - kolekcjonować, zebrać, zbierać
fa jang -
fa javabu - odpowiedzieć, odpowiadać
fa jela - uwięzić, więzić, pozbawić wolności
fa jin -
fa jong - centrować, skupić, skupiać
fa jude - sądzić (osądzić)
fa jui -
fa juxa - wstrzyknąć, wstrzykiwać
fa kai - otworzyć, otwierać
fa kaka - defekować, srać
fa kanal - kierować (doprowadzać, prowadzić, służyć jako kanał)
fa kanca dake - szklić (glazurować)
fa karga -
fa kata - opowiedzieć, opowiadać
fa keka - odwiedzić, odwiedzać
fa kino - ruszać, przenościć, zmieniać miejsce, inspirować
fa klar - wyklarować (rozjaśnić)
fa klas - klasyfikować, kategoryzować
fa klon - klonować, repilikować
fa klus - zamknąć (zamykać)
fa kode - kodować
fa koloni - kolonizować
fa komputa - policzyć, liczyć, przetwarzać dane
fa komun - dzielić (współdzielić)
fa kon sabi - poinformować, informować, zakomunikować, komunikować
fa kopi - kopiować, replikować
fa koste - kosztować
fa krus fixe - ukrzyżować
fa kung - przebić (perforować, dziurawić)
fa kux - położyć
fa lai -
fa lanse grafi - wyświetlać
fa Latin kitaba - zromanizować
fa lenxi - ćwiczyć
fa libu - postawić (stawiać)
fa lifafa - zawijać (zawinąć)
fa liga - stowarzyszać się (zrzeszać się)
fa lika - wzmocnić (wzmocnić, wzmóc)
fa linke - łączyć, wiązać, złączyć
fa loga - mówić, rozmawiać
fa loka - umieścić (postawić)
fa lona - debatować, prowadzić dyskurs
fa long - przedłużyć, przedłużać
fa maf -
fa mal - mieć (posiadać)
fa manera - zachowywać się (działać)
fa mantra -
fa marce - iść, maszerować
fa marke - zaznaczyć, znaczy, oznaczyć, oznaczać, zostawić ślad, zostawiać ślad
fa masaje -
fa max -
fa max lika - wesprzeć (wzmocnić, zasilić)
fa maxim - zmaksymalizować
fa mece - konkurować, rywalizować; odbyć mecz, odbywać mecz
fa mede - pomóc, pomagać, asystować
fa mei daka - dekorować
fa memo - pamiętać
fa migra - ruszać się (migrować, poruszać się, przenieść się, przesiedlać się, przesiedlić się)
fa min -
fa min gradu - zmniejszyć o jeden
fa min rai -
fa ming - rozjaśnić
fa minim - zminimalizować
fa model - modelować (projektować, zaprojektować)
fa mol - zemleć (mleć, mielić)
fa muzika - grać muzykę
fa nafas -
fa nahun -
fa najis -
fa nam - nazwać, nazywać, wezwać, wzywać
fa neu - odnowić, odnawiać, uczynić nowym
fa nia -
fa node - zawiązywać (zawiązać węzeł)
fa nomi - zarządzać (organizować, kierować)
fa note - powiadomić, powiadamiać
fa nume - liczyć
fa oke - zaakceptować, akceptować, powiedzieć okej, mówić okej
fa onor -
fa ore - słuchać
fa orto - wprostowywać (wyprostować)
fa pada - upuścić, upuszczać
fa paka -
fa pake - zapakować, pakować
fa par -
fa paraya - gardzić (pogardzać)
fa parce - stłuc się (rozpaść się na kawałki)
fa parti - uczestniczyć, wziąć udział, brać udział
fa pasi - sprawić ból, sprawiać ból
fa pati mise -
fa pauza - przerwać, przerywać
fa pede - pierdzieć
fa pei - zapłacić, opłacić, płacić
fa pente - namalować, malować
fa pin - kłuć (żądlić)
fa piping - ocenić, oceniać, recenzować, komentować, krytykować
fa pix - sikać, szczać, oddawać mocz
fa plan - planować
fa plasti -
fa poli - podwoić
fa politi - rządzić
fa pos - podążać
fa posta - nadać, wysłać pocztą
fa poze - pozować, ustawiać się
fa prese -
fa pul - wypełnić, wypełniać
fa pul bon - doskonalić (optymalizować, ulepszać)
fa radi - promieniować
fa rai - uważać (sądzić)
fa rande - heblować
fa ratibu - porządkować, organizować
fa re - powtórzyć, powtarzać
fa redi - przygotować, przygotowywać
fa reporte - raportować, relacjonować, opowiadać
fa reside - uznać (przynać, przyjąć do wiadomości)
fa retro -
fa rezerve - rezerwować (zarezerwować)
fa rol - grać, odgrywać rolę
fa rolo - toczyć, turlać
fa romanse - kochać romantycznie
fa rota - obrócić (kręcić)
fa sabu - spowodować, powodować
fa safa - wyczyścić, czyścić
fa safa va tela -
fa safar - podróżować
fa sahi - poprawić, poprawiać, prostować, korygować
fa saide - polować (łowić)
fa salam - pozdrowić, pozdrawiać
fa sam rai - potwierdzić, potwierdzać, zgodzić się, zgadzać się
fa sam sifa - emulować (symulować, naśladować, modelować)
fa sana - zrobić, robić, wyprodukować, produkować, wytworzyć, wytwarzać
fa sekur - chronić (ratować)
fa sel -
fa sense - czuć (poczuć, postrzegać, wykrywać)
fa serve - służyć
fa side - siedzieć
fa sifa - opisać (zakwalifikować)
fa sim -
fa sina - wierzyć
fa sing foto - mruganie (błysk)
fa sir - chować (kryć)
fa siro -
fa soni - brzmieć, wydać dźwięk, wydawać dźwięk
fa sor - zamknąć (zamykać, zakluczyć, zakluczać, zapinać, zapiąć)
fa sosi - socjalizować się
fa sual - zapytać, spytać, pytać
fa sultan - rządzić, władać
fa sum - zsumować, sumować, dodać, dodawać
fa tapa - zatkać, ztykać
fa tela - tkać (pleść)
fa tele fon -
fa tense -
fa terca - przechylać (przechylić, wychylać, wychylić)
fa tese - dyskutoać, twierdzić
fa transe - przejść, przechodzić, przejechać, przejeżdżać
fa trati - zgodzić się (umówić się)
fa truke - oszukać (oszukiwać
fa turbe - przeszkodzić, przeszkadzać, robić kłopot
fa ulul - wyć
fa un xe - jednoczyć
fa vai - wyrzucać (wyrzucić, wydalać, wydalić, pominąć, wyłączyć, poza, oprócz)
fa vai klus -
fa vai tense -
fa vai trata -
fa valu -
fa vanu - bawić, zabawiać
fa ver -
fa verse -
fa vise - zastąpić (podstawić, zamienić)
fa vode - obiecać, angażować się
fa vote - głosować (złożyć głos)
fa xarti - wymagać, przewidywać
fa xipi - moczyć (zmoczyć)
fa xite - srać (robić gówno)
fa xiti bai - przegrać, przegrywać
fa xofer - prowadzić pojazd
fa xopi - kupić
fa xou -
fa xukur - dziękować
fa xula - nauczyć się, uczyć się, studiować
fa xuli - naprawić, naprawiać
fa xuru - zacząć, zaczynać
fa xux - uciszyć (uciszać)
fa yagu - oszacować, szacować, przybliżyć, przybliżać
fa yen - patrzeć (oglądać)
fa zai - wzywać (wezwać, dodawać, dodać)
faida - zasób (zastosowanie, użyteczność, korzyść, zysk, pożytek, walor, profit, zaleta)
faida di - użyteczny, pomocny, przydatny, pożyteczny, korzystny
faida xe - materiał (składnik, zasób)
false - fałszywy, nieprawdziwy
false vide - iluzja (halucynacja)
famili - rodzina
famili nam - nazwisko, imię rodziny
fan -
fanati -
fanatija -
fantazi - fantazja (wyobrażenie, wyobraźnia)
fantazi di - fantastyczny, fantazyjny
fantom - duch, fantom
fase - powierzchnia
fase area - pole, powierzchnia
fase tele - głęboki
fase teleta - głębokość
fasil - łatwy, prosty
fasilta -
fasinta - fascynacja
fate - czyn, uczynek
fati - dostarczyć (dostarczać, doprowadzić, doprowadzać, wydać, wydawać, opublikować)
fatige - zmęczenie (wyczerpanie)
fatu -
fatu di -
fatura - rachunek (faktura)
favor -
faxa - bandaż, taśma, wstążka
faxa sim - faszyzm
faxa sim ja - faszysta
faxon - moda, trend
faxon di - popularny, modny
faze - etap, faza
febre - gorączka
fei - lot
fei gi - samolot
fei gi di kape ja - porywacz samolotu
fei gi tikete -
fei muxu - nietoperz
fem sim - feminizm
fem sim ja - feminista (feministka)
fen - część, ułamek
fen di -
fen don - wnieć wkład (przyczynić się)
fen gata - analiza
fenil -
fenol -
fermi yum - ferm
fero - żelazo
festa - przyjęcie, święto, festiwal
festa den - święto
fete - zrobić (czyn, uczynek)
• defete -
• exfete -
• exfetevi -
• infete - infekcja (zakażenie)
• parafete -
• perfete - perfekcyjny
• rifete - powtórzyć, powtarzać
fete baxa - język sztuczny
fetekan - fabryka, manufaktura
feter - twórca (czynnik)
feteria - fabryka, manufaktura
figur - figura, reprezentacja
Fiji - Fidżi
fikir - myśl, pomysł
fili - zamiłowanie (-filia)
fili ja - miłośnik (fan, -fil)
Filipin - Filipiny
Filistin - Terytorium Palestyńskie
filme - film
filme babu -
filsofi - filozofia
filsofi di - filozoficzny
filsofi ja - filozof
filtre - filtr
fin - koniec
fin - już (skończona czynność)
fin di -
finme - ostatni, końcowy
fine - delikatny, cienki, lekki
fiorde - fiord
firuze - turkus
fito - roślina, sadzonka
fitologi - botanika
fito yam sim ja - wegetarianin
fixe - załącznik (przyrostek, afiks)
fizika - fizyka
• metafizika -
fizika di -
fizika gi -
fizika ja - fizyka
fizika suta - fizyk
flam -
flece - strzała (bełt)
flece ja - wytwórca łuków i strzał
flerof yum - flerow
flexi -
• deflexi -
• reflexi -
• reflexir -
• reflexi soni - echo
• flexibil -
flur - fluor
fluride - fluorek
fobi - strach, fobia
fobi di -
fobi ja -
Fobos -
foku - skupienie, koncentracja
fon -
foni - głoska
foni loga -
fonilogi - fonologia
fonime - fonem
foni zi - litera, znak
fonte - fontanna (studnia, źródło)
fonte kalam -
fonyo -
for -
fora - wiercić, borować
forke - widelec
forma - forma, kształt, morf
• deforma -
• dusforma -
• konforma -
• riforma -
forma so - morfem
forum - forum
fosfe - fosfor
fosfate - fosfat
foto - światło, oświetlenie
foto di - jasny, świetlny
foto frike - polerować (szlifować)
foto gola - efekt halo
foto grafi - zdjęcie (fotografia)
foto grafi gi - kamera, aparat fotograficzny
foto grafi ja - fotograf
foto grafi suta - fotografia
fotokane - pochochodnia (latarka)
foto lin -
foto mata di -
foto minar - latarnia morska
foto mira di -
foto radi - promień światła
foto so - foton
Franse - Francja
Franse fon di -
Franse fon dunia -
Franse Guyana - Gujana Francuska
Franse krepe - francuski naleśnik (crêpe)
Franse Polinesi - Polinezja Francuska
franse yum - frans
frem - rama
frike - trzeć (pocierać, obetrzeć, pucować)
frutos -
frute - owoc
frute bagi -
fufu -
fui - fu, fuj
fuka - wznowić, wznawiać, ponowić, ponawiać, przywrócić, przywracać, odnowić, odnawiać
fuku - ubranie, ubiór, strój
fuku di -
fuku vaxi gi - pralka
fulan -
fun - pył
fun cupa gi - odkurzacz
fungu - grzyb
fungu frute - sporokarp
fungu nete - grzybnia
funsi - funkcja, stanowisko
• defunsi -
• dusfunsi - awaria (wadliwe działanie)
• konfunsibil - kompatybilny (pasujący)
funsibil - poprawny (wykonalny)
furete - tchórz, fretka
furi - zły (wsciekły, gniewny)
furita - gniew, furia
futa - tłuszcz
futa di - tłusty
futau - siekera, topór
fute - stopa
fute bano - rusztowanie (trap)
fute bol - piłka nożna
fute marke -
fute xaka - noga
G
ga - iść
Gabon - Gabon
gabur - grób (mogiła, grobowiec, zakopać, pochować)
gabur bagi - cmentarz
gabur seku - nagrobek
gadolin yum - gadolin
gaja - słoń
gala -
galaxi - galaktyka
galeri - galeria, sala wystawowa
gali - ulica
gali yum - gal
Galia - Galia
galope - cwał (galop)
galte - błąd (pomyłka)
galte budi - źle zrozumieć
galte di - błędny (niepoprawny)
gam - małżeństwo, związek małżeński
gam cin -
gam di - ożeniony, zamężny, w związku małżeńskim
gam ma -
gam pa -
gam per - małżonek (małżonka)
gam sau -
gamba - krewetka
Gambia - Gambia
gamel - wielbłąd, wielbłądzica
gamo - emocja, uczucie
gamo di - emocjonalny (uczuciowy)
gamo hal - humor (nastrój)
gamo zi - emoji (emotkon)
gan - suchy
gan cau - siano
gan mosim -
gan putau - rodzynka
Gana - Ghana
gana -
gana kalam -
Ganda - Uganda
Ganga - Ganges
gani - śpiewać (piosenka, pieśń)
ganir -
ganir grupe - chór
Ganimede -
ganja - konopie
ganse - gęś
ganum - pszenica
ganya - zyskać, zyskiwać, zarobić, zarabiać
gar - jeśli, jeżeli; przypuścić, przypuszczać, złożyć, zakładać, przyjąć, przyjmowa
gar - wóz, wózek
garparke - parking
garanti - gwarancja
garde - chronić, strzec, osłaniać, bronić
garde ja - strażnik, ochroniarz
garde zelo - zazdrosny
garma - ciepły
garma masala - garam masala
garma mosim - lato
garma mosim medi den - przesilenie letnie (dzień srodka lata)
garma zona - tropiki
garma zona caustan - sawanna
garma zona di - tropikalny
gas - gaz
gas di - gazowy
gata -
gata a dante -
gata glu bano -
gata ja -
gata yepa -
gati - twardy
gati mate - ciało stałe
gati mate di - stały (sztywny)
gau - góra (szczyt)
gau di - wysoki
gau dipe - pionowy
gau dipe move -
gau gradu di -
gauta - wysokość
gau tanur - wielki piec
gau tehni -
gaze - gaza
gazel - gazela
gazeta - magazyn, dziennik, gazeta
gazeta ja - dziennikarz
gei - gejowski (homoseksualny)
gem - miecz
gem dau -
gem suta -
geme - gra
geme ja - gracz
gene -
• exgene -
• poligene -
• ungene -
gene di - surowy (niedojrzały)
gene grupe - pokolenie (generacja)
gene klas - kasta
gene logi -
gene logi di -
gene logu - genealogia
gene tipe - genotyp
gene yo hevan - rozmnażać
Geo -
geo - ziemia, grunt, gleba
geo dou - orzech ziemny
geo elfe -
geo forme - teren
geo grafi -
geo kaska krake - uskok
geo kaska plate - płyta tektoniczna
geo logi - geologia
Geo Medi Hai - Morze Śródziemne
geo metre -
geo nice di - podziemny
geo nice jela - loch
geo ordu - wosko lądowe (armia)
geo par lin - równik
Geo Par Lin Ginia - Gwinea Równikowa
geo politi -
geo sismo - trzęsienie Ziemi
geo termo -
geo tika - działka (teren)
german yum - german
Germania -
Gernezi - Guernsey
geste - gest
gi - maszyna
gida - prowadzić (wskazać drogę)
gida buku - przewodnik
gida ja - przewodnik
ging - równoległy (podłużny)
ging gola - długość geograficzna
ging gradu - długość geograficzna
ging lin -
gingam - kumkwat
gio -
gio ja -
giota - kropla
gitar - gitara
giuka - żad
glis - ślizgać się (poślizgnąć się, jeździć na łyżwach)
glu - klej
glu bande -
glu di - lepki (kleisty)
glu grafi -
glu poto - glina
glukerol -
glukin -
glukogen -
glukos -
gluten - gluten
gol - cel
gola - koło, okrąg
gola di - okrągły
gola longta -
gola seku - bruk
golem - golem
gomu - guma
gona - kąt
gona metre gi - goniometr (kątomierz)
gorila - goryl
goro - świnia
goro nama - wieprzowina
goton - bawełna
gradu - stopień, poziom, ranga, klasa
gradu di - stopniowy
gradu medan - gradient (gradacja, stopniowanie)
gradu mute - rozwój
grafi - opis, przedstawienie; wykres
grafi buku - książka z obrazkami
grafi culi -
grafi di - obrazowy, graficzny; opisowy
grafi fineta -
grafi ja - ilustrator, grafik
grafi karte -
grafi kata - komiks; kreskówka
grafi lanse gi - projektor (rzutnik)
grafi projeter - projektor (rzutnik)
grafi so -
grafi sugata -
gram - gram
granite - granit
grave - żwir
Grenada - Grenada
Grenadin nesi - Grenadyny
grese -
• agrese - atak (agresja, napaść)
• agresive - agresywny
• agreser -
• agresevi - agresywny
• progrese - posuwać się do przodu (dokonywać postępu, wejść)
• progresion -
• regrese -
grimas - grymas
grom - grom, huk
grom tufan - burza z piorunami
gros - gruby
grosta - grubość
gros zi - pogrubiona litera
grupe - grupa
gua - jaskinia
Guadelupe - Gwadelupa
guai - dziwny
Guam - Guam
guan - urząd, pozycja, stanowisko, funkcja
guan di - oficjalny
guan ja - funkcjonariusz, urzędnik
Guangjou - Kanton
Guatemala - Gwatemala
gubu - hipopotam
gui - ogr (trol, goblin)
gui papi - mak wschodni
gujarati - Gudżarat
guku hua -
gul - połknąć (połykać)
gule - ghul
guma - bęben
guru - guru, mistrz
guste - smak
guste ka - smakować jak
guta - kolano
guta kaska oste - rzepka
Guyana - Gujana
H
ha - mieć (trzymać)
habar - wiadomość, nius
habar gazeta - gazeta
habar letre -
habar media -
habaxa - abisyński
Habaxa - Abisynia
hafen yum - hafn
hafiza - zachować, zakonserwować, zachować, utrzymać
hafiza ja - przechowawca, kustosz, opiekun
haha - śmiać się
hai - może
hai alga - wodorosty
hai amir ja - admirał
hai cau - trawa mor
hai di - morski
hai hiyar - strzykwa
hai hua - ukwiał
hai jele - meduza
hai kinar - wybrzeże
hai nil - morskoniebieski
hai ordu - marynarka (flota)
hai porte - port morski (przystań)
hai vala -
haide - niech my, hajda
haki - prawo, przywilej
hal - stan
halal - dozwolony (dopuszczalny, zezwolony, halal)
halal liste -
halela - chwalić (wychwalać)
hali - pusty
hali zi - spacja
halifa - kalif
halifa dexa - kalifat
halo - halo, cześć
halte - stop; przerwa, zatrzymanie
ham - znaczyć (liczyć się, być ważnym)
ham di - ważny
hamake - hamak
hamar - młot, młotek
hamil - ciężarny (w ciąży)
hamir - drożdże
Han - han chiński
han guan ja -
Han zi -
hande - ręka, dłoń
hande di - ręczny
hande xaka - ramię (kończyna górna)
haos - chaos, nieporządek; wrzawa, zgiełk
hapu -
harabu - zły, zrujnowany, zepsuty
harabu mahala - slums
haram - zabroniony (wzbroniony, nielegalny, haram, tabu)
haram liste -
harmoni - harmonia
harmoni di - harmoniczny
harnes - zaprzęc, zaprzęgać
Hartum -
has - specjalny, wyraźny, wyrazisty
has nam -
hasta - różnica (specjalność)
haste - zajęty
• anhaste - powolny (wolny, letargiczny)
hata - aż do
hata di - nawet
hatar - zagrożenie, niebezpieczeństwo
hatar di - niebezpieczny
hava - wiatr
Havai - Hawaje
Havai nesia - Hawaje (archipelag hawajski)
haxix - haszysz
Haye - Armenia
hazin -
• mahazin -
hazinkan -
he - hę?, co?, pardon?
Helen - Grecja
Helen di - gracki, helleński; Grek
heli yum - hel
helis - helisa
helis babul -
helis fei gi - helikopter
Helsinki -
hem - dumać, rozmyślać, zastanawiać się, rozważać, brać pod uwagę
hem… - hmm…
hema - namiot
hemi - krew
anhemi - anemia
hemi fobi -
hemi globin - hemoglobina
hemi hin -
hemi selu - dumać, rozmyślać, zastanawiać się, rozważać, brać pod uwagę
hen - nienawidzić
hepate -
hepatetis -
hero - bohater, heros
hero di - bohaterski, heroiczny, odważny, brawurowy
hero kata -
herze - herc
Hese -
hese yum - has
hevan - animal
hevan agri suta - hodowla zwierząt
hevan bagi - zoo (ogród zoologiczny)
hevan fili -
hevan geo grafi -
hevan kata - bajka
hevan logi - zoologia
hevan logi di - zoologiczny
hevan toxi -
hibride - hybryda; kundel
hidre - wodór
hidrate -
hidre peroxide -
hidrargente - rtęć
hijabu - welon (woalka)
hima - śnieg
hima duna -
hima rose - szron
Himalaya - Himalaje
hin - bez
hin di -
hina -
Hindi baxa -
Hindi dexa -
Hindi din - hinduizm
Hindi din ja - hinduistyczny
hindi raja -
Hindi rivo -
hindi yum - ind
Hiperion -
hisabu -
hisabu loge - konto
hisabu logi - matematyka
hisabu logija - matematyk
hisabu suta - arytmetyka
histori - historia; annały, roczniki
historija - historyk
histori logi - historia, badanie historii
hiyar - ogórek
Ho ci Min site - Ho Chi Minh (Sajgon)
hobi - hobby
hobi ja -
hogo - ogień
hogo di - ognisty
hogo puja - kult ognia
hogo sanduku - latarnia
hogo seku - krzemień
hogo tehni - pirotechnika
hogo xan - wulkan
hogo xan kanca - szkło wulkaniczne
hoki - hokej
holera - cholera
holme yum - holm
holo - cały
holo grafi - hologram
holo nume -
holota - całość (integralność)
Hong Gong - Hong Kong
hor - godzina
hor loga gi - zegar (zegarek)
hor loga minar - wieża zegarowa
hormon - hormon
Horvati - Chorwacja
hotel - hotel
hua - kwiat
hua jara -
hua mosim - wiosna
hua pote -
huang - żółty
hui - popiół
hui darte - gleba bielicoziemna
hui rang - szary
huke - hak
huke krus - swastyka
huke lin kane -
huli - lis
humel - chmiel
humus - ciecierzyca
humus sos - hummus
hura - wiwatować (hura, jej)
huru - wolny, niepodległy, niezależny
huru di - uwolnić, uwalniać
huru sim - liberalizm
huru sim di - liberalny, wolnościowy
huru sim ja - liberalista, wolnościowiec
huruta - wolność, niepodległość, niezależność
huxi - miły, przyjemny, uroczy
I
i - i, oraz
ibri - hebrajski
ici - wola, chęć
• anicija - niechętny
idea - idea, pomysł
idea di - pojęciowy
idea zi - ideogram
idiote - idiota
idiote di - głupi (idiotyczny)
idioteta - idiotyzm (głupota)
ifrite - ifrit
iglu - iglu
iha - osioł
iha uma - muł
imperi - władać, panować, rządzić jako imperator
imperi dexa - imperium
imperi ja - imperator
imperi sim - imperializm
imperi sim ja - imperialista
in - wnętrze (środek)
in bum - implozja
in di - wewnętrzny
in klus -
in klus di -
inlai -
in liste - spis treści (tabela zawartości)
in migra -
in migra ja -
in mise - importować (zaimportować)
inmun - wejście
in nam - endonim
in puxe - ścisnąć (sciskać, wycisnąć)
in tene - zawierać
in tene gi -
in verse jen -
in vide -
in xe - treść (zawartość)
Indonesi - Indonezja
insan - człowiek, istota ludzka
insan di - ludzki
insan haki - prawa człowieka
insan jong - ludzkość, rodzaj ludzki
insan sim - humanizm
insan sim di - humanistyczny
insan sim ja - humanista
insulte - obraza, obelga
insulte di - obraźliwy, niemiły, obelżywy
internete - internet
Io -
iode - jod; jodyna
ion - jon
ion radi - radioaktywność
ion radi di - radioaktywny
IP adres -
Iran - Iran
Iraqi - Irak
iris yum - iryd
ironi - ironia
ironi di - ironiczny
islam - poddanie się, uległość, pokora, posłuszeństwo
islam din - Islam
islam din ja - muzułman, muzułmanin
islam din xaria - szariat
islam fobi - islamofobia
Islande - Islandia
Israel - Izrael
Italia - Italia, Włochy
ite - kamień (kawał skały)
J
ja - przyrostek dla wykonawcy
jaga - przebudzony, przytomny
jai - zwyciężyć (wygrać; zwycięstwo, wygrana)
jaibai -
jaija -
• jai pandunia! -
jain din - dźinizm, dżinizm
Jakarta - Dżakarta
jake - kurtka
Jamaika - Jamajka
jami - kolekcja, zbiór; zgromadzenie, zebranie
• ajami - spotkać (spotkanie, zebranie)
• anjami - rozproszyć, rozpraszać
• anjami di - rzadki (rozrzedzony, rozproszony)
jami di - zbiorowy, zbiorczy
jami karte -
jampe - skoczyć, skakać
jamul - czapetka kuminowa
jan - medytować; dumać, rozmyślać, zastanawiać się
jan buda din -
janela - okno
janela frem -
jang - walka, wojna
jang di - militarny, wojskowy, wojenny
jang ja - wojownik, bojownik
jang suta - sztuka walki
jangal - las, dżungla, zagajnik
jara - dzban, dzbanek; słój, słoik; wazon
jaru -
jau - jęczmień
javabu - odpowiedź, odzew
Jayer - Algieria
jaze - jazz, dżez
jebra - algebra
jebu - kieszeń
jeka - pożyczyć
jeka don - pożyczać komuś (pożyczyć komuś)
jeka loga - zapożyczenie (wyraz obcy)
jeka na - pożyczać (pożyczyć)
jela - więzienie, kara więzienia, kara pozbawienia wolności
jela ja - strażnik więzienny
jela jen -
jelakan - więzienie, zakład karny
jele - żel, galareta
jen - osoba
jen (jen men) -
jen di - osobisty, intymny, prywatny
jenxen - żeń-szeń
Jerze - Jersey
jete -
• exjete -
• injete - zastrzyk (wstrzyknąć, wstrzykiwać)
• projete - projekt, planowane przedsięwzięcie
• rejete -
jete grafi - wyświetlać (rzut, projekcja)
Jibraltar - Gibraltar
Jibuti - Dżibuti
jihade -
jini -
jinji - imbir
jinse - płeć
jinse di - płciowy
jinselogi -
jirafa - żyrafa
jiva - żyć (żywy, żyjący; życie)
• trajiva -
joke - żart
joker - żartowniś, dowcipniś
jong - środkowy, centralny
Jong Afrika Vakilkrati - Republika Środkowoafrykańska
jong di - centralny (środkowy)
jong fon - samogłoska
jong xulakan -
Jongoku - Chiny
jovar - sorgo
juba -
judau - judo
jude - wyrok
jude di -
jude ja - sędzia
jui -
jui di -
jui note -
jul - dżul (J)
jumla - zdanie (fraza)
jun - młody
jun bei -
jun bra -
jun fem - dziewczyna
jun jen - młodzież, młoda osoba
jun man - chłopak
jun moka - młode drzewo
junnen - młodość
jun sau -
jun sis -
junta - młodość
jung - gatunek
jupe - spódnica
jus - sok
juste - tylko (precyzyjny, dokładny)
juste pau ja - snajper (strzelec wyborowy)
juxa - zastrzyk
K
ka - jak, niż, od
kababu - grillować
kababu nama - kebab
kable -
kaboga - kabaczek (dynia, tykwa)
Kabu Verde - Wyspy Zielonego Przylądka (Republika Zielonego Przylądka)
kadim yum - kadm
kafe - kawa
kafe alga - brunatnica
kafekan - kawiarnia
kafe kupa - filiżanka do kawy
kafe pote - imbryk do kawy
kafe rang - brązowy, koloru kawy
kafe salmon - pstrąg potokowy
kafir - niewierny (poganin, niewierzący)
kaguji - papier
kaguji limon - lima (limonka)
kai - otwarty, niezamknięty
Kaiman nesi - Kajmany
kaka - ekskrement, gówno
kakau - kakao
kala - czarny
Kalal - Grenlandia
kalam - pióro, długopis
kalam sui - tusz
kalenda - kalendarz
kali -
kali di -
kali guste - gorzki
kali melon - przepękla ogórkowata (balsamka ogórkowata)
kali oranje - gorzka pomarańcza
kali yum - potas
kaliforni yum - kaliforn
Kalisto -
kalkul - rachunek (formalny system obliczeń)
kalmar - kałamarnica (mątwa)
kalsi bilor - marmur
kalsi mate - wapno
kalsi petra - wapień
kalsi yum - wapń
kalsite - kalcyt
kam - niewiele (mało)
kamfa -
kamta - nieliczność
kama - pożądanie, żadza
kama deu -
kama kanon -
kamar - pokój, sala
kamar dipe - podłoga
kamar gau - sufit
Kambojia - Kambodża
Kamerun - Kamerun
kamil - rumianek pospolity
kamisa - koszula
kamisa xaka - rękaw
kamote - słodki ziemniak
kampe - obozowicz
kampe bagi -
kampe bede -
kampe ja - obóz
Kamri - Walia
kamri - walijski
kan -
Kanada - Kanada
kanal - kanał
kanal ja - przewód (kanał)
kanca - szkło
kanca daka - glazura (emalia)
kandela - kandela
kandi - cukierek, słodycze
kane - pręt, kij
kane kasa - klatka
kane minte - mięta zielona (mięta kłosowa)
kane pang - bagietka
kane sor -
kanga - grzebień
kangaru - kangur
kanjar - sztylet (puginał)
kanon -
kanon di -
kanta - bark (ramię)
kantalupo melon - kantalupa
Kantalupo va Sabina - Cantalupo in Sabina
kanu - kanoe
kanun - prawo
kanun vala - adwokat
kanyon - kanion
kape - złapać, łapać, schwytać, chwytać
kape truke - pułapka
kape yo kuanga - kopać (wydobywać)
kape yo pexe - łapać rybę
kape yo taxi - zbierać opłaty lub podatki (zebrać opłaty lub podatki)
kar - pracować
• duskar -
• konkar - współpracować (kolaborować)
kar cuti -
karja - pracownik
karkan -
kar lexi - czasownik
karm eza - biurko
karxe - praca, zjęcie, zadanie
kar xular - praktykant
karaoke - karaoke
karate - karate
karateja -
karavi - kminek
karbe - węgiel
karbe duoxide - dwutlenek węgla
karbohidrate -
karbide -
karbe kalam -
karbol -
karboxil -
karbe sui -
karbau - bawół domowy
karcof - karczoch zwyczajny
kardon - oset
kardon karcof - karczoch hiszpański
karga - ciężar (brzemię)
kargadan: - nosorożec
kari - curry
Karibe - Karaiby
karibu - bliski (niemal, prawie)
kaributa - bliskość
karim - hojność (szczodrość)
karim di - hojny (szczodry)
karite - masłosz Parka
Karnada - Karnataka
karnada baxa - kannada
karote - marchew
karse - szorstki
karse limon - papeda
karta - mapa
karta grafi - kartografia
karte - karta
Kartul - Gruzja (Republika Gruzji)
karuba -
karvan - karawana
kasa -
kaska - skorupa (pancerz, muszla)
kastana - kasztan
Kastilia -
kastilia baxa -
kasu - wydarzenie, przypadek, sytuacja
kata - opowiadanie, opowieść, legenda, saga
kata ja -
Katalunia - Katalonia
katana -
katus - kaktus
Kaukasia - Kaukazja
kauri - kauri
kava - kopać (dół, jama)
• exkava -
kavai - uroczy, słodki
ke - co?
ke jen - co?
ke loka - gdzie?
ke poli di - ile?
ke riti - kiedy?
ke sata - zapytać, pytać
ke xe - jak?
ke yang - jaki?
kecape - keczup
keci - uprzejmy
keka - wizyta
keka ja - wizytant (gość)
keke - ciasto, ciastko
kelele - atleta, sportowiec
kelvin - kelwin
Keme - Starożytny Egipt (Kemet)
ken - znać
kentaur -
kentaur hua - chaber
Kenya - Kenia
kerne - rdzeń (jądro, pestka)
kerne cira - rozszczepienie jądra atomowego
kerne energi - energia nuklearna
kerne fizika - fizyka nuklearna
kerne unta - fuzja jądrowa (synteza jądrowa, reakcja termojądrowa)
kerne vuki - broń nuklearna
kerubi - cherubin
keton -
ketel - czajnik
kexa - włos
kexa bande - opaska do włosów
kexa broxa -
kexa hin -
kexa sabun - szampon
ki -
ki - że
kilo - tysiąc (kilo-)
kilogram - kilogram (kg)
kilomitre - kilometr
kimi -
kimi di - chemiczny
kimi logi - chemia
kimi so -
kimono - kimono
kinar - granica, skraj, brzeg, krawędź
kinar baryer - płot
kinar di - peryferyjny
kinar fon - spółgłoska
kino - ruch
kino di - ruchowy, kinetyczny
kino grafi - kino
kino grafi arte - kinematografia
kino grafi di - kinowy
kino grafikan -
Kinxasa -
Kinxasa Kongo - Demokratyczna Republika Konga
kio - most
kioske - kiosk
Kipris - Cypr
kira - wynająć, wynajmować, zatrudnić, zatrudniać
kira don - wynająć, oddać w najem
kira kape - wynająć, oddać w najem
kirate - karat
Kirgize - Kirgistan
Kiribati - Kiribati
Kiril zi - cyrylica
kisma - przeznaczenie, los
kitaba - pismo, tekst
kitaba culi -
kitaba forma - formatowanie
kitaba gi - maszyna do pisania
kitabakan - biblioteka
kitaba minister - bibliotekarz
kitaba so -
kitaba suta -
kivi - kiwi
kivi frute - owoc kiwi
klar - przeźroczysty, jasny
klar! - oczywiście
klas - klasa, kategoria
klien -
klike -
klima - klimat
klima logi - klimatologia
klima mute - zmiana klimatu
klin - tendencja (być skłonnym)
klon - klon, replika
klor - chlor
klube - klub
klus -
klus di - zamknięty
koala - koala
kobalte - kobalt
koda - ogon
kode - kod, szyfr
• ankode -
koka - koka
Koka Kola - kola (coca-cola)
koko - kura, kogut, kurczak
Kokos nesi - Wyspy Kokosowe
kola -
kola frute -
kola jus - kola, napój gazowany
Kolombia - Kolumbia
koloni - kolonia, osada
koloni ja - kolonizator
koloni sim - kolonializm
koloni sim ja - kolonialista
kolum - kolumna, filar
koma - przecinek
komal - miękki
Komoro nesi - Komory
kompani - firma, kompania, korporacja
komputa di - cyfrowy
komputa hor loga gi -
kon - wspólny (wzajemny)
kon bon - pasować
kon forma -
kon funsibil - kompatybilny (pasujący)
kon gong - współpracować (kolaborować)
kon pasi -
kon sabi - informacja
kon sana sim - komunizm
kon sana sim ja - komunista
kon sel -
kon sel ja -
kon su - wspólny (wzajemny)
kontra - być przeciw
kon trati - pakt (kontrakt, ugoda, umowa, konwencja)
konun - wspólny
Konakri Ginia - Gwinea
kone - szyszka
Konkani - konkani
konserte - koncert
koperni yum - kopernik
kopi - kopia, replika
kopi haki - prawa autorskie
koral - koral
kore - biec (biegać, pędzić)
kore ja -
korne - róg
korne melon - ogórek kiwano
korona - korona
korona virus - koronawirus
korte - krótki
korte fa - skrócić, skracać
korte kata -
korte krokodil - aligator
kosi - szyć
kosmo - kosmos, wszechświat
kosmo biologi -
kosmo di - kosmiczny
kosmo nave -
kosmo nave ja - kosmonauta
koso - kaszel; kaszlnięcie
Kosovo - Kosowo
Kosta Rika - Kostaryka
koste - koszt, cena
koste di - kosztowny (drogi)
kote - płaszcz
Kote de Ivar - Wybrzeże Kości Słowniowej
krabe - krab
krake - pęknięcie
kran - kran (zawór)
krati - rządzić, władać
kredi - ufać (wierzyć, liczyć, polegać)
• ankredi -
• ankredibil -
• ankredija - niewierny
• bekredi -
• bekredibil - lojalny (wierny)
• bekredibilta - lojalność (wierność)
• sinkredisim -
kredibil -
kredija - wierzący (osoba religijna)
kredikarte - karta kredytowa
krem - krem
krem di - kremowy
krepe - naleśnik
krepekan - naleśnikarnia
krikete - krykiet
krim - przestępstwo
krim di - kryminalny, przestępczy
krita - krzyknąć, krzyczeć
kriton - krypton
krizi - kryzys
krizi di - kryzysowy
krokodil - krokodyl
krokro - żaba
krom yum - chrom
krote - kret
kruasan - croissant
krus - krzyż
krus arka - kusza (balista)
krus lin - celownik optyczny (siatka lunety)
kuan - szeroki
kuanta - szerokość
kuanga - minerał, ruda
kuanga ja - górnik (kopacz)
kuanga sui - woda mineralna
kuanga tunel - szyb górniczy
kuanga xan - kopalnia
kuarze - kwarc
Kuba - Kuba
kube - sześcian
kudi - łokieć
kudi metre -
kuke - gotować, szykować jedzenie
kuke ja - kucharz
kuke kamar - kuchnia
Kuke nesi - Wyspy Cooka
kuku - kukułka
kul - świetny
kulombe - kulomb
kultur - kultura
kumu -
kung - dziura
Kung Fuzi - Konfucjusz
kung fuzi sim - konfucjanizm
kupa - kubek
kupa cati - kopuła
kupon - kupon
kupre - miedź
kuran - Koran
kurban - ofiara
kuri yum - kiur
kurse -
• exkurse -
• prekurse -
• prekurser - prekursor
• rikurse -
• trakurse -
kursi - kszesło, fotel
kurva - wygiąć, wyginać, zgiąć, zginać, zakrzywić, zakrzywiać
kurva di - zakrzywiony
Kuvaite - Kuwejt
kux loka - kuszetka (koja)
kuxen - poduszka
L
la -
laba - róg
labi - warga
lage - jezioro
Lagos -
lai - przyjść, przychodzić, przybyć, przybywać, przyjechać, przyjeżdżać
laka - lakier
lala - lulać
lala bede - kołyska (kolebka)
lala gani -
lama - lama
lamadin -
lampa - lampa
LAN (loka area nete) -
langan - poręcz (balustrada)
Lanka - Sri Lanka
lanse - rzucić, rzucać, miotać, cisnąć, ciskać
lanse grafi - rzut (projekcja)
lanse xe - pocisk
lantan - lantan
larva - larwa, czerw, gąsienica
lasa - śmieć (odpadek)
lasa posta -
lasa stan -
lasa tong - śmietnik
lasun - larwa, czerw, gąsienica
late - strona (bok)
late di - z boku (na bok)
late di - poziomy (horyzontalny, boczny)
late jen - towarzysz (partner, kumpel)
Latin zi - alfabet łaciński, łacinka, alfabet rzymski
Latvia - Łotwa
Lau - Laos
lau - stary (sędziwy, wiekowy)
lau di - laotański
lau jen - starzec
laurence yum - lorens
laxe - pozostawiać (pozostawić)
laxe xe - pozostałość (szczątek)
lazanya - lazania
lazur -
lazur petra - lapis lazuli
le -
leng - zimny, chłodny
leng mosim - zima
leng mosim di - zimowy
lense - soczewka
lenxi - ćwiczenie
leta -
• deleta -
• deletabil -
letali -
letali doze -
letre - list
letus - sałata
leu - lewy (lewostronny, z lewej strony)
leu di - lewy (lewostronny, z lewej strony)
leu sim ja - lewicowiec (lewak)
lexi - słowo
lexi asal - etymologia
lexi fen - sylaba (zgłoska)
lexi jama - słownictwo
lexi li - słowny (leksykalny)
lexi liste - lista słów
lexime - leksem
li -
liama - lama
Libanen - Liban
libele - ważka
Liberia - Liberia
Libia - Libia
lici - liczi
lida - prowadzić, dowodzić, kierować
lida ja - dowódca, kierownik
lida lin - smycz (cugiel, lejc, wodza)
Lietuva - Litwa
lietuva baxa - litewski
lifafa - owinięcie (koperta, okładka)
liga - liga (stowarzyszenie)
liga di sanduku -
ligu -
ligu veze di - lekki
Lihtenstain - Liechtenstein
lila - lilak
lila rang - liliowy
lima - pięć (5)
lima fase - pięciościan (pryzmat)
lima gona - pięciokąt (pentagon)
limfa - limfa
limite - limit, granica
• anlimite - nieskończoność
limite di - skończony (ograniczony)
limon - cytryna
limon jus -
limon luga di - limonkowy (limonkowo zielony)
limon oranje -
lin - linia (nić, lina, pas, pręga, smuga, dratwa)
lin parce - złamanie lini
lin so - włókno
linke - połączenie (złącze, styk, związek, powiązanie)
linse - ryś
lipa - stać
lipa bano - półka (regał na książki)
lipa baze - stojak (wieszak)
lipa di - postawiony (stojący)
lipa side - kucać (kucnąć)
lis - gładki
lisan - język
liste - lista, spis, wykaz
lito yum - lit
litre - litr
livermor yum - liwermor
loba - rzodkiewka
loga - mowić (mowa)
loga di -
loga fili -
loga fili ja - logofil (miłośnik słów)
loga ironi - sarkazm
loga tabi di - rozmowny
loge - rejestr
loge buku - dziennik pokładowy (notatnik)
loge cuti -
loge jin -
logi - nauka, badanie, studiowanie
logi safar ja - poszukiwacz (badacz, eksplorator)
logika - logika, dedukcja
logika di - logiczny
loka - miejsce, lokacja
loka di - miejscowy, lokalny
loka nume -
lona - dyskusja, debata, dyskurs
London - Londyn
long - długi
long dura -
long dura di -
long kata -
long krokodil - krokodyl
long pipre - pieprz długi
longta - długość
long tire - rozciągać (rozciągnąć)
lote - wsad, partia, porcja, seria
lotra - wydra
lou - przeciekać, ciec
lou sang - krwawić
luga - zielony
luga melon - melon miodowy
luka - sześć (6)
luka fase - sześcian (kostka)
luka gona - sześciokąt (sześciobok)
lulu - perła
lulu table - abak (liczydło)
lume -
lumen -
luna - księżyc
lunaden - poniedziałek
luna keke -
lung - smok
Lung Dexa - Bhutan
lung dou -
luta - obrabować, splądrować
luta ja - rabuś (grabieżca)
Luter din - luteranizm
Luter din ja - luterański
lutesi yum - lutet
Luxemburge - Luksemburg
M
ma - matka (mama)
ma bra -
ma di -
ma ma -
ma pa -
ma sis -
Madagasi - Madagaskar
madagasi di - madagaskarski; malagaski
maf - przepraszam!
magen yum - magnez
magi - magia
magi asar - zaklecie
magi di - magiczny
magi ja - magik, czarownik
magi liki -
Magribi dexa - Maroko
Magyar - Węgry
mahala - dzielnica
maikan -
mais - kukurydza
majang - madżong
majenta - magenta
Makah - Mekka
makala - artykuł, tekst
makan hua - mlecz
makas - nożyce, nożyczki
Makau - Makau
mal - własność (mienie)
mal ja - właściciel (posiadacz)
mal nomi - ekonomia
Malaisia - Malezja
malaria - malaria
Malavi - Malawi
malayali - malajski
malayu - malajski
Mali - Mali
malte - słód
maltos -
Malta - Malta
Malvinas nesi - Falklandy, Malwiny
mamal - ssak
mana - znaczenie
manera - zachowanie (maniery, kultura)
manete - magnes
manete di - magnetyczny
mang - zajęty
mangan - mangan
mango - mango
mangus - mangostan
Mani - prorok Mani
mani din - manicheizm
Manin nesi - Wyspa Man
manioka - maniok
manioka fufu -
mantol - peleryna (płaszcz, opończa)
mantra -
mantu - bułka gotowana na parze
mar - czas; okazja
Marakux -
marati - marathi
maraton - maraton
marce -
margai - margaj (ocelot nadrzewny)
margarin - margaryna
margarita - stokrotka
Mariana nesi - Mariany Północne
Maris - Mars
marisden - wtorek
marke - znak, trop
Marxal nesi - Wyspy Marshalla
masa - masa
masa mula - bulwa
masa mula sol hua - topinambur
masaje - masaż
masala - przyprawa
masala tika - tikka masala
maska - maska, kamuflaż
masta - maszt
maste - być mistrzem (być ekspertem)
master - mistrz (ekspert)
master de arte (MA) -
master de enjeni (ME) -
master de filsofi (MF) -
master de logi (ML) -
master de tehni logi (MT) -
mata - umrzeć (umierać; śmierć; martwy, nieżywy, zabity)
mata badan -
matabil -
matafa - zabić, zabijać
mataja - zabójca
mate - materia, substancja
mate di - materialny
mate lona -
matras - materac
matur - dorosły, dojrzały
matur fem - kobieta, dorosła samica
matur jen - osoba dorosła
matur man - mężczyzna, dorosły samiec
mau - kot
max - bardzie
max di - dodatkowy
max di fen - większość
max fili - preferować (woleć)
max fili di - ulubiony
max fili sim -
max gradu - zwiększyć o jeden
max ka bas - zbyt
max ordu - wsparcie (wzmocnienie, zasilenie)
maxim - nabardziej, maksymalnie
maxim di - maksymalny
maxim xe - maksimum
maya - Maya
Mayote - Majotta
mayur - paw
maze - skarpeta, skarpetka, pończocha
me -
mece - mecz, rywalizacja
medal - medalion, medal
medan - skwer, plac
medan di - otwarty (przestrzenny)
medan fobi - agorafobia
medan papi - mak polny
mede - pomoc, wsparcie
mede ja - przyrostek dla wsperającego ideę
medi - środek
media -
medi di - średni
medi dia - południe
medi fase - interfejs
medi gi -
medi noce - północ
medi xe - media
medu - miód
medu vespa - pszczoła miodna
medu vespa nide - plaster
medu vespa sanduku - ul
mega - milion
mega gram - tona
mega vate - megawat
megi - chmura
megi di -
Mehiko - Meksyk
Mehiko siti - Meksyk
mei - piękny, przystojny
mei arte - sztuka
mei daka - dekoracja (ornament)
meita - piękno
meitner yum - meitner
melodi - melodia
melodi di - melodyczny
melon - ogórek melon
meme - owca
meme kexa - wełna (runo owcze)
memo - pamięć
• anmemo - zapominać (zapomnieć)
memo bina - pomnik (memoriał)
memo note - notatka, memo
memo tehni -
men -
mendelef yum -
meninge - opona mózgowa
meninge tis - zapalenie opon mózgowych
mentor - doradca (mentor)
mer - należeć (być członkiem)
mer - członek
meranti - damarzyk (meranti)
Merkur - Merkury
merkurden - środa
mes - miesiąc
mes bati - listopad
mes ceti - październik
mes des - luty
mes des du - kwiecień
mes des un - marzec
mes du - maj
mes lima - sierpień
mes luka - wrzesień
mes nelu - lipiec
mes tisa - grudzień
mes tri - czerwiec
mes un - styczeń
mesaje - wiadomość
mesi - Chrystus, mesjasz
• anmesi - antychryst
mesi di - mesjański
mesi din - chrześcijaństwo
mesi din ja - chrześcijanin
mesi gene - Boże Narodzenie
metan -
metanol -
metil -
metilamin -
meta -
metal - metal
metal bede - kowadło
metal lin -
metal sanaja - kowal
metal tul -
metre - zmierzyć (miara)
metre gi -
metre unta - jednostka miary
• parametre - parametr (argument, wartość wejściowa)
meza - stół
meza stan - płaskowyż (plateau)
meza tela - obrus
mi - ja, mnie
mimen - my
mimen su -
mi su - mój
Mianma - Mjanma, Birma
mien - makaron
migra - migracja
mikro bio - mikroorganizm (mikrob)
mikro biologi - mikrobiologia
Mikronesi - Mikronezja
mikroskope - mikroskop
mili gram - miligram
mili mitre - milimetr
milke - mleko
milke kardon - ostropest plamisty
Mimas -
mime -
mime ja -
min - mniej
min di fen - mniejszość
min ka bas - zbyt mało
min poli -
minare - wieża
ming - jasny, czysty
minim - najmniej, minimalnie
minim di - minimal
minim sim - minimalizm
ministre ja - minister
ministre ofis - ministry
minor - mniejszościowy
minta - mięta
minute - minuta
mira -
• amira -
mirabil -
miraje - miraż (fatamorgana)
mira plate - lustro
mirar -
Miranda -
mirde - nikły
misal - przykład
miskin - biedny, mizerny
Misri - Egipt
misri di - egipski
miti - wysłać (wyemitować)
• exmiti -
• konmitia - komisja (komitet)
• remiti -
• tramiti -
• tramition -
• tramitir -
mition -
mitioner - misjonarz
mitre - metr
mixe - miksować, mieszać
mixe alkol - koktajl
mixe gi - mikser, blender, robot kuchenny
mode - sposób (metoda, tryb)
mode loge - przysłówek
model - model, wzór, wzorzec, projekt
mogu - błonka (membrana)
moka - drzewo
moka bano - deska
moka jong parke - arboretum
moka kane - słup (pal, kołek)
moka mate - drewno
moka sanaja - stolarz
moka tana - pień
mol ja - młynarz
molkan - mielić
mol seku - ostrzarka (kamień młyński)
Moldova - Mołdawia
mole - mol
molekul - molekuła (cząsteczka)
moli - jaśmin
moli hua cai -
moliden - molibden
moluske - mięczak (morski bezkręgowiec)
Monako - Monako
Mongol - Mongolia
mongol di - Mongolski
moral - moralność, etyka
moral di - moralny
moral logi - etyka
Moris - Mauritius
mos - mech
mos di - omszały (mszysty)
mosim - pora roku
moski - komar, moskit
Moskva - Moskwa
moskva yum - moskovium
mostre - potwór, monstrum
moto - silnik
moto cati -
moto gar - samochód (automobil)
moto sikle - motocykl (motor)
move - ruch
Mozambike - Mozambik
mudan - piwonia
muka - twarz
muka fun - puder
mula - korzeń
mum - wosk
mum cape - pieczęć woskowa
mum foto - świeca
mum jen - mumia
mum melon - beninkaza szorstka (beninkaza woskodajna, woszcza szorstka)
Mumbai - Bombaj (Mumbaj)
mumu - krowa
mumu nama - wołowina
mun - drzwi, brama, portal
mungus - mangusta
mur - mur, ściana
mur kaguji - tapeta
murce - mrówka
Muritania - Mauretania
mus - musieć
musta - przymus
muskete - muszkiet
muskete ja - muszkieter
muskul - muskuł, mięsień
muskul bina - kulturystyka
musli - musli
mute - zmienić, zmieniać
Muxin - Jowisz
muxinden - czwartek
muxu - mysz
muxu cakra -
muzika - muzyka
muzika ja - muzyk
N
na - dostać, dostawać, otrzymać, otrzymywać, wziąć, brać
na ja - odbiorca
na xiti -
nabi - proroctwo
nabija - prorok
nadir -
nadir mar - rzadko
nadirta - rzadkość
nafas - oddech
nagar - miasto
nagar di - miejski
nahun - paznokieć
Naijiria - Nigeria
najis -
najis bindu -
najis di -
nam - imię, nazwa
• annam - antonim
nam dokumen -
nam hin - bezimienny
nam kitaba - podpis (autograf)
nam loga - rzeczownik
nam tikete -
nama - mięso
Namibia - Namibia
nan - męski
nan per (man) - małżonek
nanas - ananans
nano mitre - nanometr
naraka - piekło
nardi -
narko - narkotyk
narko manika -
narko sona -
nati - narodziny
• innati - wewnętrzny
• posnati - poporodowy
• prenati - przedporodowy
• rinati -
natia - naród, narodowość
natia di - narodowy (ludowy)
natia jen - ludzie (lud, ludność)
natia medi - międzynarodowy
natia sim - nacjonalizm
natia simja - nacjonalista
natia sosia sim - narodowy socjalizm (nazizm)
natia sosia simja - nazista
nati baxa - język ojczysty (język rodzimy)
nati den - urodziny
nati loka -
nati stan -
natre bilor -
natri - sód
nau - mózg
nau di - mózgowy
nau hin - bezmózgi
Nauru - Nauru
nautile - nautilus
nava - nahuatl
nave - łódź, statek
nave ga - żeglować (płynąć)
nave ga ja - żeglarz (marynarz)
nave kape ja - kaper (korsarz)
nave leu - bakburta (lewa burta)
nave raite - sterburta (prawa burta)
nave xefe - kapitan
ne -
Nederlande - Holandia (Królestwo Niderlandów)
Nederlande Antil - Antyle Holenderskie
nefre - nerka
nefre tis - zapalenie nerek
nefte - olej
nefte guku - złocień indyjski
nega - odmówić (odrzucić)
nekro - zwłoki (trup)
nekro fili -
nekro lista -
nekro loga - nekrolog
nekro tomi - sekcja zwłok (obdukcja)
nelu - cztery (4)
nelu di galope -
nelu gona - kwadrat (czworokąt, czworobok, tetragon)
nen - rok
nen festa - rocznica
nen mes den - data
nenufar - lilia wodna, nenufar
neodim yum - neodym
neon - neon
Nepal - Nepal
Neputun - Neptun
neputun yum - neptun
nerve - nerw
nerve di - nerwowy (neuronowy)
nerve pati - neuropatia
nerve selu - neuron
nerve toxi -
nesi - wyspa
nesia - archipelag
nete - sieć
nete don - wysyłać (wysłać, wgrywać, wgrać, wrzucać, wrucić)
nete gete - ściągać (ściągnąć, pobrać, pobierać)
nete loka - witryna internetowa (portal internetowy)
neu - nowość
neu di - nowy
neu fito -
neu gene di -
neu jen - nowicjusz (nowa osoba)
neu Kaledonia - Nowa Kaledonia
neu loga - neologizm
neuta -
neu yang di - nowoczesne
neu Yorke - Nowy Jork
neu Yorke siti - Stan Nowy Jork
neu Zelande - Nowa Zelandia
Nevis - Nevis
ni - kobieta; kobiecy
ni per (fem) - małżonka
nia -
nice - spód
nice di - poniższy
nice kitaba -
nide - gniazdo (ul, nora, jama, barłóg, legowisko)
Nijer - Niger
Nikaragua - Nikaragua
nikel - nikiel
nil - niebieski
nil elfe - smerf
nil kentaur hua - bławatek
nil serami sing - houstoia azurowa
nilon - nylon
niobi yum - niob
Nipon - Japonia
nipon di - japoński
nipon yum - nihonium
Nistre -
nitre - azot
nitrate -
nitril -
Niue - Niue
niuton - niuton (N)
nix - nisza, alkowa
no - nie
no a lin - offline (nie na linii, poza siecią)
nobel yum - nobel
nobi - genderqueer, niebinarny
noce - noc
noce mode - tryb nocny
node - węzeł, zupeł
Noe -
Noe di nave - arka Noego
nomi - zarządzanie (-nomia)
norde - północ
Norde Aire - Irlandia Północna
Norde Amerika - Ameryka Północna
Norde cosen - Korea Północna (Koreańska Republika Ludowo-Demokratyczna)
norde di - północny
Norde Kipris - Cypr Północny
Norde Makedonia - Republika Macedonii, Macedonia
Norfolke nesi - Norfolk
Norge - Norwegia
norge baxa - norweski
norma - norma, standard
• paranormali -
norma di - normalny, standardowy
nos - nos
nos di - nosowy
nostalgia - nostalgia (tęsknota)
nostalgia di - nostalgiczny
note - notować, obserwować, zauważyć, zauważać
note anjil - wiadomość, zawiadomienie, powiadomienie
note buku - notatnik
note xe - uwaga, obserwacja
nu -
nude - nagi, goły, obnażony
nude sim - nudyzm
nude sim ja - nudysta
nuka -
nume - numer
nume zi -
O
o - lub, albo
Oberon -
Odisa - orija
oganeson - oganesson
ohtopus - ośmiornica
oke - zaakceptować, akceptować, powiedzieć okej, mówić okej
okebil - okej, spoko, akceptowalny
Olande nesi - Wyspy Alandzkie
Oman - Oman
onda - fala
Onduras - Honduras
onor - respekt, honor, szacunek, poważanie
onor di - honorowy
oranje - pomarańcza
oranje rang - pomarańczowy
ordu - armia
ordu jen - żołnierz
ordu jen kan - koszary
ordu raja - szogun
ordu raja dexa - szogunat
ore - ucho
ore tis - zapalenie ucha
orgazme - orgazm
orkide - storczyk (orchidea)
oromo - oromo
Oromo Dexa - Oromia
orto - prosty
orto gona - kąt prosty
orto gona di - prostopadły
Oseania - Oceania
oselote - ocelot
osidian - obsydian
oskope -
oskur - ciemny, słabo oświetlony
osman - Turek osmański
Osman Imperi Dexa - Imperium Osmańskie
osmi yum - osm
osmos - osmoza
oste - kość
oste jama - szkielet
oste xalke - łuska (blaszka, tarczka)
Ostria - Austria
oxe - tlen
oxide - tlenek
P
pa - ojciec
pa bra -
pa di -
pa ma -
pa pa -
pa sis -
paci - ptak
paci logi - ornitologia
pada - paść, padać, upaść, upadać
pada di - upadły
pada mosim - jesień
pada mun - klapa
pagri - turban
pai - placek, ciasto
paka -
pake - paczka, paka
Pakistan - Pakistan
palaba -
paladi yum - pallad
Palau - Palau
palma - palma, drzewo palmowe
pan - wszyscy, wszystkie, wszystko; każdy
pan afrika di - panafrykański
pan amerika di - panamerykański
pan asia di - panazjatycki
pan demi di - pandemiczny
pan demi pati - pandemia
pan demon - pandemonium
pan deu - panteon
pan deu sim - panteizm
pan dunia di - globalny (światowy)
pan europa di - paneuropejski
pan jen - każdy człowiek, wszyscy
pan mime -
pan romanse di - panromantyczny
pan sata - zawsze
pan sexe di - panseksualny
pan un - każdy, wszyscy
pan xe - wszystko
Panama - Panama
panda - panda
pandunia - Pandunia
pandunia ja - osoba mówiąca w Panduni
pang - chleb
panike - panika
panir - twaróg
panjabi - pendżabski
panka - skrzydło
pante - spodnie (pantalony, portki)
papagai - papuga
papaya - papaja
papir - dokument
Papua neu Ginia - Papua Nowa Gwinea
par - równy
par fase -
par jen - równy
parta -
par vezeta - równowaga
para -
Paraguai - Paragwaj
paraya - wyrzutek
parce - część (fragment, strzęp, kawałek, okruch)
parce di - stłuczony (pęknięty)
parce dipe - zapaść się (zapadać się, runąć)
parce kai - pękać (rozrywać się)
parde - zasłona, kurtyna
pari - wróżka
pari dexa -
pari kata - baśń
Paris - Paryż
parke - park (ogród)
parne - paproć
parsi - Pers; perski, farsi
parti - partia
parti cepe - uczestniczyć, wziąć udział, brać udział
parti ceper - uczestnik
parti jen - partner
pas - minąć, mijać, przeminąć, przemijać
pas dau -
pas di - przeszły, miniony
pas loga -
pas tabi - pasywny (nieaktywny)
pase - pokój
• anpase - niepokój
Pase Hai - Ocean Spokojny (Pacyfik)
pase hai bakalau - dorsz pacyficzny
pase sim - pacyfizm
pase sim ja - pacyfista
pasi - cierpienie, ból
pasi di - bolesny
paska - Wielkanoc
paskal - paskal (Pa)
pasporte - paszport
pasta - pasta
pasta petra - magma
patate - ziemniak
pati - choroba
pati di - chory
pati gene xe - patogen
pati jen - pacjent
patikan - szpital
pati logi - patologia
pati mise - infekcja (zakażenie)
pau - strzelać (strzelić)
pau gi - pistolet, strzelba, ręczna broń palna
paunde - funt (£)
pauza - pauza (przerwa)
pedal - pedał
pedal sikle - rower z pedałami
pede - pierdnięcie
pedi -
pedi fili -
pedi fobi -
pei - zapłata, opłata
pei gong - profesja, zajęcie, zawód
pei gong di -
pei gong ja -
pei gong jiva -
pele -
• apele -
• depele -
• dispele -
• expele -
• inpele -
• konpele -
• propele -
• propeler -
• repele -
pelmen - kluska, knedel, pieróg; ravioli, pelmeni
pelpel - motyl
pena - pióro
• depena -
pena kalam -
pena kardon - ostrożeń lancetowaty
pende - powiesić, wieszać
pende kardon - oset zwisły
pende sor - kłódka
penis - penis
pente - namalować, malować
pente broxa -
pente ja - malarz
pente tela -
per -
per cin -
per ma -
per nume -
peroxide -
per pa -
pera - gruszka
perex -
perex fa -
Peru - Peru
pesa - pieniądze
pesa diske - moneta
pesa kasa - pudełko, skrzynia
pesa kasa ja - kasjer
pesa plan - budżet
peta -
pete - brzuch
petra - skała
petra nefte - ropa naftowa
pexe - ryba
pexe huke - haczyk
pexe saide ja - rybak
pexe tanke - akwarium
piano - pianino
piaze - cebula
pigu - pośladki, pupa, tyłek, zadek
pijin - pidżin, język pomocniczy
pike -
pil - skóra
pilote - pilot
pin - igła, szpilka
pin cope - kilof
pin kardon - popłoch pospolity
pin sense di -
pinguin - pingwin
pinse -
pinse bano -
pinse gi - obcęgi, kleszcze, szczypce
pipe - fajka
piping - ocena, krytyka
piping ja - krytyk
pipre - pieprz
pipre minta - mięta pieprzowa
piram - piramida
pirate - piractwo
pirate ja - pirat
pirate parti - Partia Piratów
pirate sim ja - pirat (osoba naruszająca prawa własności intelektualnej)
pisea - świerk
pistol - pistolet
Pitkerne nesi - Pitcairn
pixa - siki
piza - pizza
pizakan - pizzeria
plan - plan
planeta - planeta
plasti - plastik
plasti di -
plasti paste -
plate - płaszczyzna (płyta)
plate di - płaski
plate forma - platforma
plate geo kaskalogi - tektonika płyt
plate geo sim ja - płaskoziemca
plate stan - równina (plaskowyż, plateau)
plate tasa - talerz
platin - platyna
Platon - Platon
Platon sim - platonizm
Platon sim di - platoniczne
Platon sim ja - platończyk
plazma - plazma (zjonizowany gaz)
pli -
plumbe - ołów
Pluton - Pluton (planeta karłowata)
pluton yum - pluton
poker - poker
polau - pilaw
poli - wiele
poli baxa di - wielojęzyczny
poli deu sim - politeizm
poli fase - wielościan
poli gona - wielokąt (wielościan)
poli kultur di - wielokulturowy
poli kultur sim - wielokulturowość
poli marta - częstotliwość
poli nasi di - wielonarodowy
polipli -
poli semi di - wieloznaczny
polita - ilość(mnóstwo)
Polinesi -
polis - policja
polis ja - oficer policji, policjant
poliskan -
politi - rząd
politi di - polityczny
politi ja - polityk
politi logi - politologia
politi lona - polityka
politi mode -
Polska - Polska
polska baxa - polski
polska yum - polon
pompe - pompować
pompe tapa - tłok
ponte - wskazać, wskazywać
ponte flece - wskaźnik
ponte pin - kompas (namagnesowana igła)
porei - por
porno - porno, film erotyczny
porno grafi - pornografia
porte - port
porte -
• exporte - eksportować (wyeksportować)
• reporte - raportować (relacjonować, opowiadać; raport)
• reporter - reporter
• suporte -
• traporte - transport
Portoriko - Portoryko (Puerto Rico)
portoriko jen -
Portugal - Portugalia
portugal baxa -
pos - konsekwencja, skutek
pos den - jutro
pos di - następny (następujący)
pos di -
pos fixe - przyrostek (sufiks)
pos poza -
pos zaman - przyszłość
posta - poczta
posta cape - znaczek pocztowy
postakan - poczta, budynek poczty
posta marke -
pote -
pote camaca -
pote ja -
pote suta -
poto - błoto
poto defa bano - błotnik
poto di - błotnisty
poto stan - bagno (moczary)
poyu -
poze - pozować (ustawiać się; poza, pozycja)
• depoze - usuwać (usunąć, likwidować, zlikwidować, wymazywać, wymazać, pozbywać się, pozbyć się)
• expoze -
• inpoze -
• konpozeje -
• pospoze -
• pospoze -
• prepoze -
• propoze - proponować (sugerować; propozycja, sugestia)
prati - praktyka, aktualność
prati di - practyczny, pragmatyczny
prazedim yum - prazeodym
prese -
• deprese -
• exprese -
• konprese - ścisnąć (sciskać, wycisnąć)
• niceprese -
• represe -
prese gi -
• preser -
prezidente - prezydent
proba - spróbować, próbować
problem - problem
problem di - problematyczny
profesor - profesor
program - program
program gi -
program ja - programista, koder
Promete -
promete yum - promet
protacini yum - protaktyn
puding - puding
puja - cześć, szacunek
pujakan - świątynia
puja meza - ołtarz
puja riti - rytuał, ceremonia, ryt
pul - pełny
pul bon - perfekcyjny
pul ekran -
pul fina -
pul fito yam sim -
pul fito yam sim ja - weganin (weganka)
pul xipi - namoczyć (marynować)
pulmon - płuco
pulmon tis -
puma - puma (kuguar)
punte - kropka (znak interpunkcyjny)
punte bano - tablica wyników
punte nume - wynik (punktacja)
pupe - lalka, kukiełka, pacynka, marionetka
putau - winogrono
putau bagi - winnica
putau oranje - grejpfrut
pute - zgniły
pute -
• expute -
• inpute -
• konpute - policzyć (przetwarzać dane)
• konputer - komputer
putong - powszechny, uniwersalny
Putong Han - mandaryński chiński, Putonghua
puxa - pchnąć, pchać
puxa gi - tłok
Qatar - Katar
Qazaqe - Kazachstan
R
radi - promień
radi longta -
radi metre gi - radoiometr
radi yum - rad
radio - radio
radio mise gi - nadajnik radiowy
radio na gi - radio
radon - radon
rai - opinia, pogląd
raite - prawa strona
raite di - prawy (prawostronny, z prawej strony)
raite sim ja - prawicowiec (prawak)
raja - król lub królowa
raja dexa - królestwo
raja di - królewski
rajanan - król
rajani - królowa
rakun - szop pracz
ramazan - Ramadan
rampe - rampa
rande - hebel, strug
rang - kolor
rang arka - tęcza
rang arka salmon - pstrąg tęczowy
rang kanca - witraż
rang mate - barwnik
rasa - rasa
rasa medi - międzyrasowy
rasa sim - rasizm
rasa sim ja - rasista
raste - wzrost
ratibu - porządek
ratibu li -
razon - rozum, rozsądek
razon li - racjonalny, rozsądny
re -
Rea -
rebel - rebelia, powstanie
redi - gotowy
Ren - Ren
ren yum - ren
rentegen yum - roentgen
reporte - raport
reseta - recepta, receptura, przepis
reside - paragon, pokwitowanie
reste - pozostałość, reszta
restoran - restauracja
retro dau - powrót
retro gula - wymiotować (zwrócić)
retro gula sense - nudności (choroba lokomocyjna)
retro note -
retro tikete - bilet powrotny
Reunion - Reunion
rezerve - rezerwacja
rezin - żywica
ri - znowu (ponownie)
rikarga -
rike - bogaty
riketa - bogactwo (fortuna, majątek)
rim - rym (wers)
ring - pierścień
ringar -
risko - ryzyko
risko di - ryzykowny
riti - metoda, sposób
ritim - rytm, bit
rivo - rzeka
rivo kinar -
robote - robot
rode - róża
rode rang - różowy, różany
rode salmon - gorbusza
rode yum - rod
roke -
roke kursi -
roke muzika - rock
rokete - rakieta
rokete lanse gi - wyrzutnia rakietowa
rol - rola
rol ja - akt, scena
rolo - rulon (rolka, zwój)
rom - rum
Roma - Rzym
Roma Imperi Dexa - Imperium Rzymskie
roma kamil - rumian rzymski
Romania - Rumunia
romanse - miłość romantyczna
• anromanse - aromantyczny
romanse di - romantyczny
rose - rosa
rota leu - przeciwnie do ruchu wskazówek zegara
rota raite - według ruchu wskazówek zegara
rota tufan - trąba powietrzna (cyklon, tornado, tajfun)
rota vanu gi - bąk, bączek
rota xe - rotor, wirnik
Ruanda - Rwanda
rubi - czerwony
rubi bau seku - rubin
rubi linse - ryś rudy
rubi oranje - mandarynka
rubi salmon - nerka (łosoś czerwony)
rubi yum - rubid
ruhu - dusza, duch, umysł
ruhu di - umysłowy (psychiczny)
ruhu logi - psychologia
ruhu mixe - mylić (gmatwać, zmieszać, konsternować)
ruhu mixe di - smieszany (skonfudowany)
ruke - placy
ruke sake - plecak
Rundi - Burundi
rupa - wygląd
rus krepe - rosyjski naleśnik (blin)
rus yum - rut
Rusia - Rosja
rusia baxa - rosyjski
rute - ścieżka (droga, szlak, kurs)
rute galte di - zbłąkany (dewiacyjny, wykolejony)
ruterfor yum - rutherford
rutin - rutyna, nawyk, zwyczaj
S
sabate - szabat, szabas
sabi -
sablu - piasek, piach
sablu burge -
sablu petra - piaskowiec
sablu stan - pustynia
sabu - powód, przyczyna
sabun - mydło
sada - zwykły, zwyczajny, prosty
safa - czysty
safa ja - sprzątacz, sprzątacz
safa tela -
safar - podróż
safar ceke -
safar ja - podróżnik
safar keka - turystyka
safar keka ja - turysta
safran - szafran
sagu - sago
sagu fun -
Sahara Dexa - Sahara Zachodnia (Saharyjska Arabska Republika Demokratyczna)
sahi - właściwy, poprawny
saide - polowanie (łowienie)
saide ja - łowca (myśliwy)
saide yo pexe - łapać rybę
sake - torba, wór, worek, torba, sakwa
sal - cześć
sal cuti - żegnaj, dobre odejście
sal dia - dzień dobry
sal lai - witaj, dobre przybycie
sal noce -
sal suba - dobry ranek
sal xam - dobry wieczór
sal yam - smacznego
sala - sala
salade - sałatka
salam - pozdrowienie
salam cuti - żegnaj, dobre odejście
salam di - dobry ...
salam dia - dzień dobry
salam lai - witaj, dobre przybycie
salam suba - dobry ranek
salamta -
salam xam - dobry wieczór
salam yam - smacznego
salmon - łosoś (pstrąg)
Salon - Sierra Leone
salu - zdrowy
saludo -
salu safa di - czysty (higieniczny, sanitarny)
salu safata - higiena
saluta - zdrowie
Salvador - Salwador
sam - taki sam
sam bei -
sam dexa jen - rodak, ziomek, krajan
sam emos - współczucie
sam metre -
sam nam - homonim
sam rai - porozumienie
sam romanse di - homoromantyczny
sam sexe di - homoseksualny
sam sifa di - podobny (analogiczny)
sam sifa xe - model (podobieństwo, symulować)
sama - niebo
sama di - niebieski, niebiański, podniebny
sama hal - pogoda
sama kinar - horyzont
sama nil - jasnoniebieski (lazurowy)
samari yum - samar
Samoa - Samoa
san - wiedzieć
• ansan di - dziwny (nieznany)
san logi - epistemologia (gnoseologia, teoria poznania)
san vol - zainteresowanie, zaciekawienie; interesujący
san vol di - interesujący
san vol ja - ciekawy
san xe - wiedza
sana - produkcja
sana ja - twórca, kreator, czynnik
sana ja di - produktywny (żyzny)
sanduice - kanapka
sanduku - pudło, skrzynia
sante - święty
Sante Helena - Święta Helena
sante kanon -
Sante Kitse - Saint Kitts
Sante Kitse i Nevis - Saint Kitts i Nevis
Sante Lucia - Saint Lucia
Sante Marino - San Marino
Sante Paulo - São Paulo
Sante Tome i Principe - Wyspy Świętego Tomasza i Książęca
Sante Vincente - Saint Vincent
Sante Vincente i Grenadin - Saint Vincent and Grenadines
sanzi - wiatrak (wentylator)
sapatu - but
sapatu ja - szewc
sapatukan - warsztat szewski
sar - głowa
sar hin - bezgłowy
sar kaska - hełm
sar kexa - włosy
sar kexa hin -
sar oste - czaszka
sata - moment
sata di - chwilowy
sata don - dedykować (poświęcać, poświęcić)
sata don ta - dedykacja (poświęcenie)
sau - rodzeństwo, brat lub siostra
sau ben -
sau doh -
sau son -
Saudi Arabi - Arabia Saudyjska
sauna - sauna
saur - jaszczurka
saya - cień
se - sam, siebie
se di -
semen - się (nawzajem, wzajemnie)
semen su - wzajemny
se su -
seku - kamień (kawał skały)
seku sanaja - kamieniarz
sekunde - sekunda
sekur - bezpieczny
sekur kode - hasło
sekur kopi -
sekur nume - osobisty numer identyfikacyjny (pin)
sel - rada, porada
selen yum - selen
selge - boćwina (botwina)
selu - komórka (biologia)
selu logi - cytologia
seme - ziarno (nasienie)
seme dana - ziarno, nasienie
seme di - nasienny
semente - cement
semi - znaczyć
• poli semi di - wieloznaczny
• un semi di - jednoznaczny
semi forar -
semi logi -
semime -
sen -
sen bei -
sen bra -
sen sau -
sen sis -
Senegal - Senegal
seng -
seng varis -
sense - zmysł
sense gi - sensor (detektor, czujka)
sense ja -
sense xaka - macka (czułek)
senti - centy-, procent, na sto, setna część
sentimitre - centymetr
sento - sto (100)
sento nen - stulecie
sento nen di -
sera - piła
serami - ceramika
serami sing - houstonia
Serbia - Serbia
seri - seria, szereg
seri letre - łańcuszek
serime -
seri nete - kolczuga
seri seri - łańcuch
serpe - wąż
serve - służba
serve gi -
serve ja - sługa
serve nam -
sesam - sezam
sexe - seks, stosunek płciowy
• ansexe di - aseksualny
sexe di - seksowny, ponętny
sexe logi - seksuologia
Sexel nesi - Seszele
Sibiria - Syberia
siborge yum - seaborg
side - usiąść
side loka - siedzenie (siodło)
sifa - cecha, właściwość, parametr
sifa di - opisowy
sifa loga - przymiotnik
sigar - papieros (cygar)
siki din - sikhizm
siki din ja - sikh
sikle - rower
resikle - przetwarzać
sikle ja - rowerzysta
silike - krzem
silke - jedwab
silke larva -
sim -
sim ja -
simbol - symbol
simple - prosty, nieskomplikowany
sin - znak, sygnał
sina - wiara, wierzenie, kredo
sine - pierś
sine kasa - klatka piersiowa
sine plate - napierśnik
sing - gwiazda
singa - lew
Singapur - Singapur
sir - sekret
sir move - skradać się
sir plan - spisek (konspiracja)
sirta - skradanie się
siro - zero, nic, żaden
siro jen - nikt, żadna osoba
siro sata - nigdy
siro xe - nic, żadna rzecz
sis -
sis doh -
sis son -
sismo - trzęsienie (machnięcie, wstrząs, szarpnięcie, trzęsienie ziemi)
sismo logi - sejsmologia
sistem - system
sistem di - systemowy
sita - cytować
sita marke - cudzysłów
siti - miast, miasteczko
sivil - cywilizowany (ucywilizowany)
sivilta - cywilizacja
Slave - słowiański
Slovakia - Słowacja
Slovenia - Słowenia
so - pierwiastek (jednostki podstawowej)
sofa - sofa (kanapa)
sofi - mądry
sofita - mądrość
soi -
soi milke - mleko sojowe
soi sos - sos sojowy
soki - szukać
sol - słońce
sol cati - parasol
solden - niedziela
sol estasi - przesilenie
sol hua - słonecznik
sol kentaur hua - chaber wełnisty
sol sistem - układ słoneczny
Solomon nesi - Wyspy Salomona
Somal - Somalia
Somal Dexa - Somaliland
son - syn
son doh -
son son -
sona - sen
• ansona -
sona kamar - sypialnia
sona papi - mak lekarski
sona tabi -
songi - sosna
soni - dźwięk, brzmienie
sos - sos
sosi - społeczeństwo, system społeczny
sosi di - społeczny
sosi jinse - płeć społeczna
sosi medi gi - media społecznościowe
sosi sim - socjalizm
sosi sim ja - socjalista
sosis - kiełbasa
Soto - Lesotho
spete -
• aspete -
• despete -
• inspete - sprawdzić (sprawdzać, skontrolować, zbadać)
• intraspete -
• respete -
• speter -
stan -
su - mieć (partykuła posiadania)
suahili - suahili
sual - pytanie
sual di - pytajny, związany z pytaniem
sual dokumen - formularz (kwestionariusz)
sual tema - kwestia, problem
Sualbarde - Swalbard
suan - kwaśny
suan mate -
Suati - Suazi
suba - ranek, rano, poranek
suba dia - przedpołudnie
suba yam - śniadanie
Sudan - Sudan
sude - południe
Sude Afrika - Południowa Afryka
Sude Amerika - Ameryka Południowa
Sude cosen - Korea Południowa
sude di - południowy
Sude Iria (Alonia) - Osetia Południowa
Sude Jorjia i Sude Sanduice nesi - Wyspy Georgia Południowa i Sandwich Południowy
Sude Sudan - Sudan Południowy
sueda - pot
sueda di - spocony
Suen - Szwecja
suga - szybki, prędki
suga metre gi - prędkościomierz
sugata - prędkość (szybkość)
sui - woda
sui culi -
sui di - wodny
sui gas - para wodna
sui gui -
sui kaboga - tykwa pospolita (kabalasz)
sui minta - mięta wodna
sui rang - akwarela (farba wodna)
sui sekur di - wodoodporny
sui yau - pragnienie
Suise - Szwajcaria
suka - wesoły (ucieszony; cieszyć się)
sukafa - cieszyć, podobać się
sukre - cukier
sukre bete - burak cukrowy
sukre di - słodki
sukre gana - trzcina cukrowa
sukre oranje - pomarańcza słodka (pomarańcza chińska)
sukros -
sulfe - siarka
sulfate - sulfat
sultan - siła, autorytet, władza
sultan dexa -
sultan ja - władca
sum - suma
sun - wkrótce
suna - obyczaj, zwyczaj, tradycja, praktyka, konwencja
suna di - konwencjonalny, zwyczajowy, tradycyjny
suna islam din -
Suomi - Finlandia
suomi baxa -
supa - zupa
supa camaca - łyżka stołowa
super - wspaniały, znakomity, cudowny, zdumiewający, zadziwiający, super
supra - wiadukt, przejście powyżej
supra di - górny
supra vakil ja - senator
supriza - zaskoczenie
Suria - Syria
Surinam - Surinam
surinam baxa - język surinamski
susan - lilia
suta - umiejętność (kompetencja)
suta di - umiejętny (sprawny, zręczny)
suta tabi -
sutur - szew
suxi - sushi
T
ta -
tabaku - tytoń
tabi - natura, środowisko
table -
table komputa -
table yo data - ułożyć w trabelę
tai -
Tai baxa - tajski
Tai Dexa - Tajlandia
Taibei - Tajpej
taiga - tajga
tail - płyta
Taivan - Tajwan, Republika Chińska
Tajiki - Tadżykistan
tala - zamek (zapięcie)
• detala - otworzyć (otwierać, odkluczyć, odkluczać)
• detala di - zamknięty na klucz (zakluczony)
tala di - zamknięty (zakluczony, zapięty, bezpieczny)
tali yum - tal
tamar - daktyl
tami - chciwy (żądny)
Tamil - tamilski
tana - łodyga (tors, pień, trzon)
tanah - Tanach, Biblia hebrajska
tanki - zbiornik (cysterna, pojemnik, rezerwuar)
tantal yum - tantal
tanur - piec (piekarnik)
Tanzania - Tanzania
tapa - korek, zatyczka, szpunt
• antapa - odetkać, odtykać
tarif - opłata, taryfa
tasa - danie
tatike - taktyka, strategia
tatu - tatuaż
tava - patelnia
taxi - podatek, opłata
taxi gar - taxi, taksówka
taxi metre gi - taksometr
taxi vala - taksówkarz
taza - świeży
tef -
tehni - technika, technologia
tehni krati - technokracja
tehni logi - technologia, nauka o technikach
tehni yum - technet
tela - tkanina (materiał, sukno)
tela gi - krosno
tele - dystans
tele di - daleki, odległy
tele fon - telefon
tele fon bude -
tele fon lin -
tele fon nume -
tele fon suta -
teleta - dystans
tele vide gi - telewizja
teleskope - teleskop
telu yum - tellur
Telugu - telugu
tema - temat (motyw; dyskutować o)
tema nam - tytuł (nagłówek)
tene -
• intene -
• kontene -
• kontener -
• retene -
• sutene -
• sutener -
tenebil -
tene fasilta -
Tenesi -
tenesi yum - tenesyn, tennessine
tenis - tenis
tense -
tenseta -
tenta - kusić, nakłonić, nakłaniać
teori - teoria
tepe - taśma
terbi yum - terb
terca - skośny (ukośny, pochyły)
termo - temperatura
termo metre gi - termometr
teror - terror
teror sim - terroryzm
teror sim ja - terrorysta
tesla - tesla (T)
teste - spróbować, próbować
teste - test (wyzwanie, próba)
• konteste -
• proteste -
Tetis -
teza - intensywny (zależnie od kontekstu: szybki, żywy, ostry, mocny, krótki)
tezata -
teze - argument, teza
• sinteze -
ticin - chordofon, instrument strunowy
tika - tikka
tikete - bilet
tim - drużyna
Timor - Timor
tipe - typ (rodzaj, gatunek)
tipi - tipi
tire - ciągnąć
tire dara - prąd strugowy (prąd rozrywający, prąd porywający, prąd wciągający)
tire kane - dźwignia
tire sanduku - szuflada
tire yo milke - wydoić, doić
tire yo pil - obrać (obierać)
tis - zapalenie
tisa - dziewięć (9)
Titan -
titan yum - tytan
Titania -
titi -
tix - ćsi
tix - cichy
tixta -
to - do, dopóki, dla
to in -
to jin - naprzód
to long -
to misal - na przykład
to vai -
tocu - dotyczyć
tocu sense - czuć
Togo - Togo
Tokyo - Tokio
tolera - tolerować
tomate - pomidor
tomi -
• antomibil -
• dutomi - dychotomia
• jivatomi - wiwisekcja
• tritomi -
• tomi grafi -
• tomi grafi - tomografia
ton - ton, dźwięk, nuta, tonacja
tong - beczka
Tonga - Tonga
topo - region
topo grafi -
topo metre grafi -
tor yum - tor
torso - tułów
tortuga - żółw
toxi - trucizna (toksyna)
toxi di - toksyczny (trujący)
toxilogi -
tra -
tragona di - przekątny
tralongta -
trapas - przejazd, przewóz, tranzyt, transport
Transe Nistre Dexa - Naddniestrze
• antranse vide di -
transe vide di -
trate -
• atrate -
• atratevi -
• distrate -
• extrate -
• extrater -
trater - traktor (ciągnik)
trati - porozumienie
• kontrati -
tre - bardzo (wielce)
tren - pociąg
tren dau - kolej
tren kape ja - porywacz pociągu
tren tikete -
tri - trzy (3)
tri gona - trójkąt
trime -
tri pike - trójząb
tripli -
tribu - plemię
Trinidade i Tobago - Trynidad i Tobago
Triton -
truke - sztuczka (podstęp, oszustwo)
tu - ty, ciebie
tumen - wy, was
tumen su -
tumimen -
tu su - twój
tuale - ręcznik
tuale kaguji - papier toaletowy
tuale kamar - taleta, WC
tubo - tuba, rura
tufan - burza, sztorm, tajfun
tuh - pluć
tul - narzędzie
Tule -
tule yum - tul
tulpan - tulipan
tuna -
tundra - tundra
tundra xan -
tunel - tunel
tunel tren - metro
tunika - tunika, toga
Tunis - Tunezja
tupi - kapelusz, czapka
turbe - przeszkodzić, przeszkadzać, robić kłopot
• disturbe -
turbejeter -
turbin - turbina
turfa -
Turki - Turcja
turki baxa - turecki
Turkomen - Turkmenistan
tuta - morwa
Tuvalu - Tuwalu
tuzi - królik, zając
U
UDA di - amerkański (dotyczący USA, Stanów Zjednoczonych Ameryki)
uhu - płakać, łkać
Ukraina - Ukraina
ulul - wycie, skowyt
uma - koń
uma bici -
umami - mięsny (umami)
Umbriel -
umur - wiek
umur di -
un - jeden (1)
un deu sim - monoteizm
un di - tylko (jedyny, wyłączny)
undura - ciągły (analogowy)
undurali hor loga gi -
un fen du -
un mar - raz (jeden raz)
un me - pierwszy, numer jeden
un rang di - jednokolorowy (monochromatyczny)
un sata -
un semi di - jednoznaczny
unta -
Unta Arabi Amir Dexa (UAA) - Zjednoczone Emiraty Arabskie
Unta Dex de Amerika (UDA) - Stany Zjednoczone Ameryki
un ta di - zjednoczony
un ta liga - unia
un verse di -
un xe sim - monizm
un yen di lense -
un zai di -
Uran - Uran
uran yum - uran
urdu - urdu
Urdun - Jordan
Uruguai - Urugwaj
Uruxalem - Jerozolima
Uzbeki - Uzbekistan
uze - użyć, używać, zatrudnić, stosować
uzebil di -
uze ja - użytkownik
uze ja nam - nazwa użytkownika
V
va - wow!, łoł!, jej!
vaf - pies
vaf bude -
vaf parke -
vafle -
vagina - wagina
vagina tis - zapalenie pochwy
vahi - oaza
vai - zęwnętrzny
vai dara -
vai dexa - zagranica
vai dexa di - zagraniczny
vai di - zewnętrzny
vai gene di -
vai jen -
vai klus di -
vai mise - eksportować (wyeksportować)
vai nam - egzonim
vai planeta - egzoplaneta
vai poze -
vai tense -
vai trata gi -
vai verse di -
vai vide di -
vai yam - piknik
vakil - reprezentować
vakil ja - reprezentant (przedstawiciel)
vakil krati - republika
vala -
vali - dolina
vali susan - konwalia majowa
Valis i Futuna nesi - Saint Vincent i Grenadyny
valse - walc
valu - wartość
vampir - wampir
vampir ohtopus - wampirzyca piekielna (wampirnica)
vanadi yum - wanad
vanila - wanilia
vanu - zabawa, rozrywka
vanu di - zabawny
vanu gi -
Vanuatu - Vanuatu
vari - różny (różnorodny)
varis - ryż
varis araki -
varis biskute -
varis vin -
varite - spadek, dziedzictwo, spuścizna, zapis
vasin - szczepionka
vate - wat
Vatikan - Watykan, Państwo Watykańskie
vaxi - prać, umyć, myć
Vaxington DC - Waszyngton D.C
vei -
vei di -
vei gola - południk
vei gradu - południk
vei lin -
vende - sprzedać (sprzedawać)
vende xope - handel
vende xope ja - handlarz (kupiec)
Venezuela - Wenezuela
Venjou - Wenzhou
venjou oranje - mandarynka Satsuma (pomarańcza Satsuma)
ventur - przygoda
ventur ja - poszukiwacz przygód (awanturnik)
ver - prawdziwy (rzeczywisty, szczery)
veranda - weranda, balkon, taras, ganek
verme - robak
vermute - wermut
versi -
• deversi -
• disversi -
• exversi -
• extraversi -
• intraversi -
• konversi -
• kontraversi -
• perversi -
• reversi -
version - wersja (wariacja, edycja, wydanie)
vespa - pszczoła lub osa
vespa nide - ul (gniazdo pszczół lub os)
veste - zachód
veste di - zachodni
veste gorila - goryl zachodni
veze - waga (ciężkość)
veze di - ciężki (masywny)
veze metre gi - waga (urządzenie ważące)
vide - patrzeć, widzieć
vide ja - obserwator (widz)
vide medan - pole widzenia
vide punte - perspektywa (punkt widzenia)
vide xe - widok, wzrok
vidou - wdowa
Viete - Wietnam
viete baxa - wietnamski
vijin - glutaminian sodu
viki -
viki makala - artykuł wiki
viki pedia -
vilde - dziki
vin - wino
vinkan - winiarnia
vin suan - ocet
vinil - winyl
violeta -
violeta nil - fioletowy
virje -
virje di -
Virjin nesi - Wyspy Dziewicze USA
virus - wirus
virus logi - wirusologia
vise - wice- (alternatywa, substytut, zastępstwo)
vise kitaba -
vise loga - zaimek
vise ma -
vise pa -
vise prezidente - wiceprezydent
vise raja - wicekról
viski -
vita - śruba, wkręt
vitamin - witamina
Vixnu - Wisznu
viza - wiza
vo - tamten
vode -
vodun - voodoo
voka -
• exvoka -
• invoka -
• provoka -
• revoka -
voka soni -
voku -
vol - chcieć, pragnąć
vol xe - wola (chęć, pragnienie)
volfe - wilk
volfram - wolfram
Volof - wolof
volta - wolt (V)
vote - głos
vote haki - prawo wyborcze
vuki - broń
vuki ordu -
vulva - srom
vutu - przedmiot (obiekt)
X
xa -
xah geme - szachy
xah mata -
xaka - gałąź, konar
xakal - szakal
xaki - wątpliwość, zwątpienie, niewiara, niedowierzanie, nieufność
xal - szal, szalik
xalke - szala
xam - wieczór
xam dia - popołudnie
xam yam - kolacja
xaman - szaman
xampan - Champagne
xampan vin - samppanja
xan - góra, wzgórze
xan pike - szczyt (wierzchołek)
xanghai - Szanghaj
Xani - Saturn
xaniden - sobota
xanti - zostawić (zostawiać)
xanti di - spokojny
xarma - wstyd (hańba, kompromitacja)
xarnir - zawias, oś
xarti - warunek
xatan - sprzeciwiać się (opierać się)
xatan di - diabelski, szatański
xatan din - satanizm
xatan din ja - satanista
xatan ja - diabeł, szatan
xava - piec
xava pang - tost
xaxa - szeleścić
xayu - rekin
xe - rzecz
xe hal - sytuacja (stan)
xe hal ironi - ironia sytuacyjna
xefe - szef, kierownik
xefe di - główny
xefe ministre ja - premier
xenon - ksenon
xi -
xi Fulan -
xia -
xia islam din - szyism
xifu - mistrz (sensei)
xigu - wypadek
xikaya -
xike - elegancki, szykowny
xilos -
xim - serce
xindau din - shintoizm, sintoizm
xipi - mokry (wilgotny)
xir - poemat
xir ja - poeta
xirope - syrop
xite - gówno
xiti - stracić (utracić, tracić, zgubuć, gubić)
xiti bai - porażka (niepowodzenie, klapa, przegrana, strata, porażka)
xiti bai ja - przegrany, pokonany
xiu - mały
xiu bol - bańka
xiu deha -
xiu kaboga - cukinia
xiu seku - kamyk
xiu siti -
xiu yam - przekąska
xiu zi -
xiva - Śiwa
xix - rożen (szpikulec)
xix kababu - szisz kebab
xix nama - szaszłyk
xofer ja - szofer (kierowca)
xoke - szokwstrząs; kolizja
xopi - zakupy (sprawunki, shopping)
xopi ja - nabywca (kupiec)
xou - pokaz, ekspozycja, wystawa
xukur - dzięki, dzięki ci
xukurta - wdzięczność
xula -
xula guru - nauczyciel
xula ja - uczeń, student
xula kamar -
xulakan - szkoła (instytucja)
xula xe - lekcja
xula xefe - dyrektor szkoły
xuli - naprawa
xuli ja - naprawiacz
xuru - początek
xuru di - pierwszy, początkowy
xux - ćsi
xux di - cichy
Y
ya - tak
Yahve -
yake - jak (zwierzę)
yaki - około; przybliżony
yaki nesi - półwysep
yam - skonsumować, konsumować, zjeść, jeść, wypić, pić)
yam fito - warzywo
yam kamar - jadalnia
yam liste -
yam sukar gana - cukrowiec jadalny
yam xe - jedzenie, posiłek
yam yau - głód
yang - rodzaj, typ, styl
Yapetus -
yasen - jesion
yatim - sierota
yatim dom - sierociniec, dom dziecka
yau -
• anyau di - niepotrzebny
yau di - potrzebny
yauta - potrzeba
ye - ten
yehudi - żydowski
yehudi din - judaizm
yeka -
yeka kanon -
yem - sól
yem biskute -
yem di - słony
Yemen - Jemen
yen - oko
yen di -
yen kexa - rzęsa
yen sui - łza
yen sui gas - gaz łzawiący
yepa - kartka (dokument)
yepa alga - listownicowiec
yepa late - strona
Yesa - Jezus
Yesa Mesi - Jezus Chrystus
yezi - kokos
yo - jakiś
yo jen - ktoś
yo sata - sometime
yo xe - coś
yoga - joga
yoga ja - jogin (joginka)
yogo - jarzmo
yogur - jogurt
Yohan festa - dzień świętego Jana
Yoruba - Joruba
yota -
you -
you jen -
you moke - młode drzewo
you nan - chłopak
you nen -
you ni - dziewczyna
youta -
yumor - humor
yumor di - humorystyczny, śmieszny, zabawny, komiczny
yumor ja - komik
yung - topnieć (upłynniać się)
yung liga - fuzja (amalgamowanie, łączenie)
yung petra - lawa
yung safa - topić (upłynnić, upłynniać)
yurta - jurta
yuter yum - itr
yuterbi yum - iterb
Z
zai - istnieć
zai den - dziś, dzisiaj
zai di - obecny, teraźniejszy, aktualny, bieżący, współczesny
zaita - teraźniejszość, współczesność
zai zaman - teraźniejszość, współczesność (teraz)
zai zaman di - bieżący (aktualny, obecny)
zaitun - oliwka
zalim - złośliwy, okrutny
zalim raja - tyran
zalimta - tyrania
zaman - czas
Zambia - Zambia
zar - niebezpieczeństwo, ryzyko, szansa
zar di - losowy
zar kube - kość do gry
Zardux - Zaratusztra
zardux din - zaratusztrianizm
zardux din ja - zaratrustianin
zardux magi ja -
zebra - zebra
zelo -
zeta -
zeyil - brodawka
zeze -
zi -
zi forma -
zi seri - alfabet, abecadło
zikura - ziggurat
Zimbabue - Zimbabwe
zina - zdrada małżeńska, cudzołóstwo
zinke - cynk
zipe - zamknąć zamkiem błyskawicznym
ziper - zamek błyskawiczny
zira - kumin, kmin
zirkon -
zirkon yum - cyrkon
ziza - zygzag
zizi - skwierczeć
zoku - wciąż, nadal; kontynuować, wznawiać, ponawiać
zombi - zombie, zombi
zona - pas, strefa
zukam - przeziębienie, katar
Zukra - Wenus
zukraden - piątek
zuku - grupa etniczna
zuku di - etniczny
zuku medi di - międzyetniczny
Zulu - zulu
zumarde - szmaragd