2. Pisownia Pandunii

Do zapisywania Pandunii używany jest podstawowy alfabet łaciński. Oto alfabet Pandunii z odpowiadającymi im symbolami Międzynarodowego Alfabetu Fonetycznego (IPA).

Pandunia	IPA
A	a
B	b
Ch	tʃ
D	d
E	e
F	f
G	g
H	h (x)
I	i
J	dʒ
K	kʰ
L	l
M	m
N	n (ŋ)
P	pʰ
O	o
R	r (ɹ)
S	s
Sh	ʃ
T	tʰ
U	u
V	w (ʋ v)
Y	j
Z	z (dz)

W Pandunii, podobnie jak w polskim, czyta się dokładnie jak się pisze. Żadna litera nie jest niema. Każdej literze odpowiada jedna głoska, zawsze ta sama.

Spółgłoski

Większość spółgosek jest wymawiana tak jak w polskim. Więc wymowa b, c, d, f, h, k, l, m, n, p, r, s, t, v, z jest podobna i prosta.

Następujące spółgłoski są wymawiane inaczej w Panduni niż w języku polskim.

r, najlepiej, by była drżąca jak w hiszpańskim carro. Inne wymowy są akceptowane.
sh jest zawsze wymawiane jak SZ w szpital.
ch jest zawsze wymawiane jak CZ w czoło.
j jest zawsze wymawiane jak DŻ w dżdżownica.
n jest wymawiane końcem języka z wyjątkiem w kombinacjach nk i ng, gdzie jest to miękkopodniebne /ŋ/ jak w bank wymawianym szybko. Na końcu słowa, g w ng może być nieme. Więc słowo pang może być wymawiane /paŋ/ jak i /paŋg/.

Samogłoski

Pandunia ma pięć samogłosek.

i   u
e   o
  a

Wymawia się je praktycznie jak w języku polskim. To czyste samogłoski, więc ich cechy nie zmieniają się podczas długiej wymowy.

Spółgłoski półotwarte y i v są wymawiane odpowiednio jak J i Ł w polskim.

Akcent

Akcentuje się sylabę, która jest przed ostatnią spógłoską.

Słowa z tylko jedną sylabą są akcentowane. Np. máv.
Akcentuje się ostatnią sylabę w słowach, które kończą się spółgłoską. Np. hotél.
Akcentuje się przedostatnią sylabę w słowach które kończą się samogłoską. Np. póte, dúnia, muzíke.

dunia es vi se mei planeta.
/dúnia és ví se méi planéta./

mi van loga komun bashe, da es pandunia.
/mí ván lóga komún báshe, dá és pandúnia./

Wielkość liter

Pandunia jest normalnie zapisywana tylko małymi literami (tj. minuskułą). Wielkie litery mogą być na początku zdań i nazw własnych, jak imiona osobowe i nazwy miejsc, ale nie jest to wymagane.

Są trzy powody, dlaczego wielkie litery są niepotrzebne.

Pismo odwzorowuje mowę, a w wymowie nie ma żadnych "wielkich głosek" w mowie na początku nazw własnych itp.
Większośc pism i alfabetów świata ma tylko jedną wielkość liter.
Używanie tylko małych liter jest prostsze.

Zauważ! Nie jest błędem używanie wielkich liter. Czasem ludzie robią to z nawyku, bo są do tego przyzwyczajeni w innych językach. Ale wciąż wielkie litery są niepotrzebne i niezalecane.

Wielkie litery są używane w standardowych międzynarodowych akronimach. Na przykład: 10 Mb (des mega bit), 100 Gb (hon giga bit), 2 mm (du mili mitre), 1 kJ (un kilo jul).

Sylabyfikacja

[-] Słowa mogą być dzielone na sylaby dywizem. Dywiz jest umieszczany między mówionymi sylabami. Na przykład: bin, ka-fe, hu-mor, pos-te.

Interpunkcja

[.] Każde zdanie może kończyć się kropką.

[?] pytania mogą kończyć się również znakiem zapytania.

[!] Wykrzyknik oznacza głośność lub nacisk.

[...] Trzy kropki (tj. wielokropek) może być używane do oznacznia niekompletnego zdania lub niepewności.

[:] Dwukropek oznacza początek wyjaśnienia lub listy.

[,] Przecinek oznacza małą pauzę lub przerwę między warunkami lub częściami listy.

W tekstach nieformalnych buźki, emotikony i emoji mogą być używane oznaczyć nastrój. Na przykład :) oznacza radość a :( oznacza smutek.

mi vize tu :) – Ja widzę cię.
mi no vize tu :( – Ja nie widzę cię.

Struktura słów

Najpowszechniejszą strukturą słów jest CVCV, gdzie C to spółgłoska, a V to samogłoska.

Najtrudniejszym możliwym słowem jest CLVCCVC, gdzie L to płynna spółgłoska (l lub r). Na przykład kristal jest takim słowem.

Początkowe spółgłoski są ograniczone do:

Jakiejkolwiek pojedynczej spółgłoski oprócz /ŋ/
Spógłoski zwartej + płynnej
- pl, bl, kl, gl
- pr, br, tr, dr, kr, gr
- sk, st, skl, skr, str

Środkowe skupienie spółgłosek są ograniczone do:

Spółgłoski zwarto-otwartej (m, n, ŋ, l, r) + zwartej lub zwarto-szczelinowej
- mp, mb, nt, nd, nk, ng, nc, nj
- lp, lb, lt, ld, lk, lg
- rp, rb, rt, rd, rk, rg
Spółgłoski zwarto-otwartej + szczelinowej
- ns, ls, rs
- nz, lz, rz
- nx, lx, rx
Spółgłoski szczelinowej + zwartej
- ft, fk
- st, sp, sk
- zd, zb, zg
Spółgłoski zwartej + płynnej (spójrz wyżej)