Skip to content

insan du putong haki

predobabe

sabu – huru ta, adil ta, e pase ta a dunia su baze e note la in ten di onor i la par i an alo bil di haki de pan un membre de insan famili. sabu – insan haki su nega e hen fa asar men barbar karma, ki fa furi la insan jong su moral sense, i putong demo su masim gau gol e kai de un dunia, a ki insan ya ten la huru ta de loga i din huru i e sekur de fobi i yau. sabu – vo e krizi, si un insan no vil be paka to, ka fin me plan, rebel kontra yo zalim ta e haki presa, pan insan haki be sekur la kanun. sabu – vo e krizi, raste la dosti guanshi a medi de nasi. sabu – pan nasi de Un Ta Nasi, a damen su baze dokumen, re amen damen su shin de baze insan haki, de onor e valu de insan jen, i de par haki de man i fem, i plan sim yo sosi jin i mas bon jiva darja a mas dai huru ta. sabu – membre desha le vode gol, a mede de Un Ta Nasi, la mote de putong onor e sekur ta de insan haki i baze huru ta. sabu – un putong aha de ye haki e huru ta ten la masim ham ta si ye vode bil e ver. asar – PUTONG JAMA de UN TA NASI ya komun ye PUTONG LOGA de INSAN HAKI ka un putong norma de jin ta to pan demo e pan nasi, to ichi de pan un jen i pan un fen de sosi, dur de hema ye loga a pan sata, vil gung a shula to sim la onor de ye haki i huru ta i, a nasi di i nasi medi di jin sim di karma, fa sekur damen su putong i funsi di note i sekur ta, a medi de nasi jen de membre desha i medi de jen de desha, ki nicha damen su krati.

babu 1

pan insan be jene a huru ta e par ta a onor i haki. damen ten yo razon i budi. damen mus be chuli semen a ruhu de sau ta.

babu 2

pan insan ten la haki de pan haki e huru ta a in de ye loga, a hin de eni has ta de yang, to misal: rasa, rang de pil, jinse, basha, din, politi o alo rai, nasi o sosi asal, mal, jene, o alo hal. plus, mus no fa has a baze de politi di, sultan di, o medi nasi di hal de desha o area, ki ten pan un insan, si o no si da e auto nomi, vai nomi, o eni alo yang de krati.

babu 3

pan insan ten la haki de jiva, huru ta, e sekur ta de jen.

babu 4

no halal eni insan be paka to serve ta. paka serve ta e vende shopi de paka serve ja mus be haram a pan forma.

babu 5

no halal eni insan be zalim di pasi o be don yo zalim di, an insan di, o an yau di insulti pune.

babu 6

pan insan ten la haki be de note ka jen a kanune a pan loka.

babu 7

pan insan e par a kanun e ten la haki de par sekur de kanun a hin de eni has ta. pan ten la haki de sekur ta to kontra eni has ta, ki be haram ye loga, i to kontra eni suja de has ta, ki sam.

babu 8

pan insan ten la haki de un funsi di sahi de desha di jude ja, de ten sultane, cha achione de kontra bazi haki de wadu bazokanune o ali kanune pa le.

babu 9

no halal eni insan be an razon di kape o jela o desha vai.

babu 10

pan insan ten, a pul par ta, la haki de un adal e komun di audi de auto nomi i an parti di jude ja to jude de da su haki o mus o krime.

babu 11

  1. pan insan, ki be jude, ten la haki de be fikir ka an dosha hata da be dalil ka dosha a sam rai de la kanun a komun jude, a ki da ten pan garanti to da su defa
  2. no halal eni insan be jude ka dosha de eni krim a sabu de un karma o karma hin, ki no e krim a dur da karma da a nasi di o nasi medi di kanun. e no halal don un mas dus fatu ka la fatu, ki e aplika bil a kanun a dur da karma da.

babu 12

no halal eni insan be an razon di karma a da su tana o famili o dom o posta, o be agres a da su onor. pan insan ten la haki de defa to kontra la yang de karma e agres.

babu 13

  1. pan insan ten la haki de huru migra e dom a in de la kinar de eni desha.
  2. pan insan ten la haki de shutu de eni desha, a in klus se su desha, e de fuka to da su desha.

babu 14

  1. pan insan ten la haki de chhing e uze de bega ta to kontra yo agres a alo desha.
  2. no halal ye haki be uze si un jen be agres de ver di an politi krim o de karma, ki kontra la dike o kanun de la Un Ta Nasi.

babu 15

  1. pan insan ten la haki de nasi jen ta.
  2. no halal fa an zai la nasi jen ta de eni insan o fa nega la haki de mute de nasi jen ta.

babu 16

  1. matur insan ten la haki de gami o kai de famili a hin de limite de rasa o nasi jen ta o din. damen ten yo par haki a gami e dur la gami i a fin de gami.
  2. gami un di e halal a huru e pul di sam rai ta de la gami jen.
  3. famili e tabi e baze di so de sosi i ten la haki de sekur ta de desha i sosi.

babu 17

  1. pan insan ten la haki de mal, a un di se o a alo jen.
  2. no halal kape la mal de eni insan a da su ichi o kanun.

babu 18

pan jen ten la haki de fikir e moral i din; ye haki fa in klus la huru ta de mute de din o shin i la huru ta de shou de din o shin, a un di se o a alo insan, a giau o suna o puja.

babu 19

pan insan ten la haki de huru ta de rai e rai loga; ye haki fa in klus la huru ta de ten yo rai a hin de an chhing di karma, i de soka i daku i komun de kon sabe i idea, a eni medi she i a ham hin de kinar.

babu 20

  1. pan insan ten la haki de huru ta de pasi jama e liga.
  2. no halal paka eni insan to liga.

babu 21

  1. pan insan ten la haki de parti a politi de da su desha, a disha riti o a transe un chun vakil ja.
  2. pan insan ten la haki de par uze bil ta de komun serve a da su desha.
  3. la ichi de la jama de insan mus e baze de la sultan de politi; ye ichi mus be shou a zaman di e ver di vote chun a putong i par i siri vote o a par riti de huru chun.

babu 22

pan insan, ka membre de sosi, ten la haki de sosi sekur ta e ten, a asar de nasi di gung i nasi medi di jama gung i a sam rai la ratibu i faida she de pan un desha, men mal nomi di i sosi i kultur di haki, ki be yau to da su onor i huru darja mute de da su jen sifa.

babu 23

  1. pan insan ten la haki de gung, de huru chun de gung, de adal e favor bil di gung hal, i de sekur ta to kontra yo gung hin.
  2. pan insan, a hin de has ta, ten la haki de par pei de par gung.
  3. pan insan, ki gung, ten la haki de adal e favor bil pei, ki garanti un par zai ta ka onor de insan, to da i da su famili, i ki be pul a alo riti de sosi sekur ta.
  4. pan insan ten la haki de sana e liga de men gung liga to sekur de da su ham she.

babu 24

pan insan ten la haki de shush e shanti di zaman; ye fa in klus yo razon di limite de gung hor i zaman di pei di festa den.

babu 25

  1. pan insan ten la haki de jiva norme, ki garanti la salu e suka de da i da su famili; ye fa in klus yo yam i fuku i dom i dava i yau sochi serve, i la haki de sosi sekur ta a kas de an gung ta o pati o an bil ja ta o vidou ta o lau sene o eni alo hin de jiva faida, ki da no bil sultan.
  2. chin ta e ben ta ten la haki de has mede. pan ben, a o a hin de gami, mus daku la sam sosi sekur ta.

babu 26

  1. pan insan ten la haki de shula. shula mus hin eni koste, a minim a la baze faze. baze shula mus e mus. tehni e gung di shula mus e putong di uze bil i dai shula mus e par di uze bil to pan insan, a baze de bil ta.
  2. shula mus fa fokus a la pul darja mute de insan jen sifa e a fa lika la onor de insan haki i baze huru. da mus sim la aha i tolera i dosti ta de pan nasi i rasa i din grupe, i mus mede la karma de la Un Ta Nasi to hafiza de pase.
  3. pan chhing ten la chen haki de chun de la yang de shula, ki be don to se su ben.

babu 27

  1. pan insan ten la haki de huru parti a kultur jiva de sosi e de uze de sundar suta i de komun de logi jin i da su faida.
  2. pan insan ten la haki de sekur de la moral di e prati di faida, ki be asar de eni logi o kitaba o sundar sana, ki se le sana.

babu 28

pan insan ten la haki de sosi e nasi medi di ratibu, a ki la haki i huruta de ye dokumen bil be pul di ver.

babu 29

  1. pan insan ha men mus to sosi, a ki da su jen sifa bil be huru e pul di darja mute.
  2. a aplika de da su haki e huru ta, no halal eni insan be limite eni kanun limite, ki no sekur la haki di note i onor to la haki i huru ta de alo o fa ver la moral i komun ratibu i putong bon sifa a demo krati di sosi.
  3. no halal, a eni kas, aplika ye haki e huru ta kontra la dike i sim baze de la Un Ta Nasi.

babu 30

siro she a ye dokumen bil don, to eni desha o grupe o jen, eni haki de karma o parti a karma, ki dike fa harabu eni haki o huru ta, ki be kitaba a ye dokumen.

dugu la loga de insan haki a alo basha