pandunia–bahasa

A

a ke - wapi
a kon - pamoja
a vo - humo
a yi - hapa
acini yum - aktini
ada - ada
adamas - almasi
adil - adili
air - hewa
akasia - muwati
akrabe - nge (Akarabu)
alkasus - susi
alofa - kubadili
alumin - alumini
ama - lakini (bali)
ama - penzi (ashiki, upendo)
ama ja - mpenzi
amerika yum - ameriki
amir - amri
amir lin - dirisha la amri
angul - kidole
aple - tofaa
argente - agenti
argon - arigoni
arsen yum - aseniki
asal - asili
asar - athari
asparge - asparaga
astatin - astatini
astro nomi - falaki
ati - kitendo
Athina - Athene
• reation - mmenyuko
auro - dhahabu (auri)

B

babu - babu (sura)
baca - mtoto
badam - lozi
badan - mwili
baga - mfuko
bagi bele - beleshi
baku - ~eupe
• anbala - dhaifu
baluta - mwaloni
bambu - mwanzi
bamia - bamia (binda, benda)
bano - bao
banya - bafu
bari yum - bari
barka - baraka
baru - dubu
barude - baruti
bas - basi
bata - bata
batri - betri
bau seku - johari
baxa - lugha
• trabaxa - tafsiri (tarjumi)
bazar - soko
baze bol - besiboli
be fobi - kuogopa (kuhofu)
be kino - peleka
be kux - kulala
be sona - kulala
bebe - mtoto mchanga
bede - kitanda
bele - koleo
ben - bin au binti
benzin - benzini
beril yum - berili
berkli yum - berkeli
bici - kambaa
bilor - fuwele
bina plan - ujenzi
biologi - biolojia
bir - bia
biskute - biskuti
bismute - bismuthi
bison - baisani
boce - ndondi
bol - bola
boli varis - wali
bon - mzuri
bor yum - bohri
boron - boroni
botel - chupa
briko - aprikoti
brom - bromi
broxa - burashi
buku - kitabu
bum - ledakan (letupan, eksplosi)
burge - husuni
buro ja - karani
buro riti - itifaki

C

gata a caku - kukata
cai - chai
cakra - gurudumu
cati - paa
cavi - ufunguo
ceke - cheki
cen den - jana
ceres yum - seri
cesi yum - sizi
cin brus ben - binamu
cini - sini
cita - duma
cize - jibini (chizi)
coklate - chokoleti
cun - kijiji

D

databi - karimu
dai dom - kasri
dai hai - bahari
dai pau - mzinga
dama geme - drafti
darba - kupiga (kudhurubu)
darmestadi yum - darmstadti
dava xe - dawa
den - siku
den un - jumatatu
den du - jumanne
den tri - jumatano
den nelu - alhamisi
den lima - ijumaa
den luka - jumamosi
den ceti - jumapili
des - kumi
deu - mungu
dia - mchana
din - dini
din ja - muumini
dinde - bata mzinga (piru)
disprosi yum - disprosi
dobe - tofali
dokumen - waraka
dolfin - pomboo
Dominika Vakilkrati - Jamhuri ya Dominika
dong - mashariki
dosti - rafiki
drama - drama
du - mbili
dubna yum - dubni
dudu - mdudu
duku - kusoma
dunia - dunia
dur zaman - zamani
dus jen - adui
dux - shawaa

E

einstein yum - einsteni
ekore - kindi
erbi yum - erbi
eskandi yum - skandi
esporte - spoti
estan - bati (stani)
estibi yum - stibi
estronti yum - stronti
estude ja - mwanafunzi
europa yum - europi

F

fa - kufanya
fa bina - kujenga
fa culi - kumudu
fa dante - kuuma
fa fatu - kurudi
fa fei - kuruka
fa fikir - kufikiri
fa fuku - kuvaa
fa harabu - kuharibu
fa hogo - kuchoma
fa lai - kuleta
fa linke - kuungana
fa loga - kuongea
fa maf - kusamehe
fa najis - -chafua
fa onor - kusharifu
fa posta - kuposti
fa sual - kuuliza (kusaili)
fa tele fon - kupiga simu
fa xiti bai - kushindwa (kufeli)
fa xopi - kununua
fa xula - kujifunza
faida - faida
famili - familia
fase tele - dalam
fen - sehemu
fermi yum - fermi
fero - chuma (feri)
fete - kufanya
filme - filamu
filsofi - falsafa
filsofi ja - mwanafalsafa
fine - -embamba
fito - mmea
flerof yum - flerovi
flur - florini
fon zi - herufi
foto - mwanga (nuru)
france yum - fransi
frem - fremu
frute - tunda
fuku - nguo (mavazi)
fungu frute - uyoga

G

ga - kuenda
gabur - kaburi
gabur bagi - makaburi
gadolin yum - gadolini
gala - koo (umio)
gali yum - gali
gamba - kamba
ganse - bata bukini
ganum - ngano
gar - ikiwa (kama)
garma mosim - kaskazi
gas - gesi
gata a dante - kuuma
gazeta - gazeti
geo grafi - jiografia
german yum - gerimani
gida - kiongozi (gaidi)
gida ja - kiongozi
gio - kufundisha
gitar - gitaa
gomu - kifuto
gorila - ngagi
gubu - kiboko
guta - goti

H

habar - habari
hafen yum - hafni
haha - kuseka
hai - bahari
hai cau - nyasi-bahari
hal - hali
hali - tupu
halifa - halifa
hamir - chachu (hamira)
hande - mkono
Hartum - Khartoum
haste - kushugulika
hata - mpaka
hatar - hatari
heli yum - heli
hemi - damu
hemiglobin - hemoglobini
hero - shujaa
hese yum - hassi
hevan - mnyama (hayawani)
hevan bagi - bustani ya wanyama
hidrargente - zaibaki (hidrajiri)
hidro - hidrojeni
hindi yum - indi
hisabu - hisabu
hisabu loge - akaunti (hesabu)
hisabulogi - githafu (hesabu)
hogo - moto
holme yum - homi
hor - saa
hor loga gi - saa
hotel - hoteli
hua - ua
huli - thalabu
huru - huru

I

insan - binadamu
insan haki - haki za kibinadamu
iode - iodini (aidini)
IP adres - anwani ya IP
iris yum - iridi
islam din - Uislamu

J

jaga - jaga
jamul - zambarau
janela - dirisha
jangal - msitu
jaru - mfagio
jau - shayiri
javabu - jibu
jebra - aljebra
jelakan - jela (gereza)
jini - moyo
jinse - jinsia
jirafa - twiga
jiva - uhai
jong - kati (senta)
Jongoku - Uchina
juba - juba
jus - jusi
juste - halisi

K

ka - kuliko
kable - kamba (ugwe)
kadim yum - kadimi
kafe - kahawa
kafekan - mkahawa
kafe rang - kahawia
kaguji - karatasi
kaguji limon - mndimu
kakau - kakao
kala - eusi
kalam - kalamu
kalam sui - wino
kalenda - kalenda
kali yum - kali
kaliforni yum - kalifoni
kalmar - fuu
kalsi yum - kalisi
kamar - chumba
kamisa - shati
kanca - glasi
kane kasa - tundu
kangaru - kangaruu
kanun - kanuni
kar - kufanya kazi
karlexi - kitenzi
karxe - kazi
karate - karate
karbon - kaboni
karbon kalam - penseli
kargadan: - kifaru
karim - ukarimu
karim di - karimu
karote - karoti
karta - ramani
karte - karata
kauri - kauri
ke - nini
ke jen - nani
ke loka - wapi
ke riti - -je
ke sata - lini
kimilogi - kemia
kirate - karati
kisma - kura (nasibu, kudura)
kitabukan - maktaba
kitabu suta - fasihi
klien - mshitiri
klin - mwelekeo
klor - klorini
koala - koala
kobalte - kobalti
koda - mkia
kola - mkola
kone - koni
koperni yum - kopernici
kopi - nakala
koral - matumbawe (marijani)
kore - kukimbia
krabe - kaa
kredija - muumini
kriton - kriptoni
krom yum - kromi
krote - fuko
kudi - kisugudi (kiwiko)
kudi metre - dhiraa
kuku - kekeo
kupa - kikombe (glas)
kupon - kuponi
kupre - nahasi (kupri)
kurban - dhabihu
kuri yum - kuri
kurva - kuruba

L

lai - kuja
lalagani - tumbuizo
lampa - taa
lantan - lanthani
lasa - takataka
lasatong - pipa
lasun - kitunguu saumu
laurence yum - lawirensi
letre - barua
leu - kushoto
lexima - neno
lima - tano
limon jus - maji ya limau
lisan - ulimi (lisani)
lito yum - lithi
litre - lita
livermor yum - livermori
loga fen - silabi
loga jama - msamiati
loka - pahali
long kata - riwaya
luga - kijani
lulu table - abakusi
lutesi yum - luteti

M

ma - mzazi (mama)
magen yum - magnesi
Magribi dexa - Moroko
mal nomi - uchumi
manete - sumaku
mang - kushugulika
mangan - manganisi
mar - mara
marce - machi
masala - kiungo
maska - barakoa
mate - maada
mau - paka (nyau)
mayur - tausi
maze - soksi
mece - mechi
medan - medani (uwazi)
mede - msaada
medu - uki
medu fong - nyuki
medu fong nide - sega
megi - wingu
mei - zuri
mei suta - sanaa
mei suta ja - mwanasanaa
meita - uzuri (jamala, urembo)
meitner yum - meitneri
memo - kumbukumbu
• anmemo - kusahau
mendelef yum - mendelevi
mes - mwezi
mesi - Kristo
metal lin - waya
meza - meza
mi - mimi
mikroskope - hadubini
minta - mnanaa
misal - mfrano
Misri - Misri
mitre - mita
moka - mti
moka tana - kinga (gogo)
moli - asumini
moliden - molibdeni
mosim - msimu
moskva yum - moscovi
moto - injini (ntambo, mota)
mula - mzizi
mur - kuta
muxu - kipanya

N

na - kupata
nadir - chache (nadra)
najis - uchafu
najis di - -chafu
nam - jina
nama - nyama
nanas - nanasi
natia medi - kimataifa
natri - natiri
nau - ubongo
nave - mashua (chombo)
nekro - mfu (maiti)
neodim yum - neodimi
neon - neoni
neputun yum - neptuni
neu di - -pya
nia - nia
nide - tundu (kiota, mzinga)
nikel - nikeli
nil - biru
nilon - nailoni
niobi yum - niobi
Nipon - Japani
nipon yum - nihoni
nitre - nitrojeni
nobel yum - nobeli
nuka - shingo
nume - nambari
nume zi - tarakimu

O

ohtopus - pweza
onor - heshima
oselote - oselo
osmi yum - osmi
oxi - oksijeni

P

pa - baba
paladi yum - paladi
pan demi pati - pandemia
pang - mkate
pante - pantolon (şalvar)
papaya - papai
pari - kichimbakazi
parne - mkangaga
pasporte - paspoti
patikan - hospitali
pau gi - bunduki
pede - shuzi
pei gong jiva - shughuli
• propeler - rafardha
pelpel - kipepeo
pende sor - kufuli
pera - pea
pesa - pes:a
pexe - samaki
piaze - kitunguu
piram - haram
platin - platini
plumbe - risasi (plumbi)
pluton yum - plutoni
polska yum - poloni
• reporte - ripoti
• reporter - mwanahabari
pospor - posfori
posta - posta
poto - tope
potostan - bwawa
poyu - chawa
prazedim yum - praseodimi
problem - tatizo
program - programu
promete yum - promethi
protacini yum - protaktini
puding - pudini
pujakan - hekalu
• konputer - kompyuta

R

radi yum - radi
radio - redio
radon - radoni
rai - wazo (rai)
rajanan - mfalme
rang - rangi
rapide - haraka
rare - nadra
ratibu - taratibu
ren yum - reni
rentegen yum - roentgeni
reste - baki
rivo - mto
rode - waridi
rode yum - rodi
Roma - Roma
rubi - nyekundu
rubi bau seku - yakuti
rubi oranje - chenza
rubi yum - rubidi
ruhulogi - saikolojia
ruhu mixe di - kuzubaa (vuruguvurugu)
rus yum - rutheni
ruterfor yum - rutherfordi

S

sabe - kujua
sable - mchanga
sabun - sabuni
sahi - sahihi
sal - jambo (salamu)
salam - salaam (salamu)
salmon - samoni
saludo - siha
saluta - siha
sam - sawa
sama - mbingu
sama hal - hali ya hewa
samari yum - samari
sanduku - sanduku
sapatu - kiatu (sapatu)
sar - kichwa
sar kexa - unywele
sata - saa
saur - mjusi
selen yum - seleni
semente - sementi
semilogi - semantiki
sene - umri
seng varis - mchele
sento - mia
seri - msururu
seria - msururu
sesam - simsim
siborge yum - seaborgi
sifa loga - kuvumishi (sifa)
sigar - sigara
silis - silikoni
sing - nyota
siro - sifuri
soki - kutafuta
sol - jua
sona kamar - chumba cha kulala
sona papi - mpopi
sosi - jamii
sosis - soseji
• speter - mshabiki
sual - swali (suala)
sui - maji
Suise - Uswisi
sukar - sukari
sukar gana - muwa
sulfu - kibiriti (sulfuri)
supa - supu

T

tabi - tabia
tala - kifungio
tali yum - tali
tamar - mtende
tana - shina
tanki - tangi
tantal yum - tantali
tanur - tanuri
tehni yum - tekineti
tele fon gi - simu
teleskope - darubini
telu yum - teluri
terbi yum - taribi
titan yum - titani
titi - titi
to misal - kwa mfano
tor yum - thori
trata gi - trekta
tufan - tufani
tule yum - thuri
tuna - jodari
tuzi - sungura

U

unta - umoja
un ta liga - jumuia (muungano)
uran yum - urani

V

vaf - mbwa
vagina - kuma
vai - nje
vali - bonde
valu - thamani
vanadi yum - vanadi
Venus - Zuhura
veranda - baraza (varanda)
vide ja - mshabiki
vidou - mjane
virje - bikira
volfram - wolframi
Volof - kiwolofu

X

xah geme - sataranji
xalke - gamba
xatan ja - shetani
xava - mvua
xava mosim - majira ya mvua
xaxa - kuchakacha
xenon - zenoni
xikaya - lalamia
xir - shairi
xirope - shira
xukur - asante (shukrani)
xukurta - ushukuru
xula - elimu
xula guru - mwalimu
xula ja - mwanafunzi
xulakan - shule (skule)
xula xe - funzo

Y

ya - yeye
yamen - wao
Yahve - Yehova
yam yau - njaa
yauta - haja
yem - chumvi
yen - jicho
yepa - jani
Yesa Mesi - Yesu Kristo
yogur - maziwa ya mgando
Yoruba - kiyoruba
yuter yum - yitri
yuterbi yum - yitebi

Z

zaman - zamani (wakati)
zar kube - dadu
zinke - zinki (bati)
zira - mjira
zirkon yum - zirikoni
zumarde - zumaridi