Pronomoj

Personaj pronomoj

Pronomoj povas aperi anstataŭ substantivoj.

Ununombra	Multenombra
mi	vi
mi	ni
tu	yu
vi, ci	vi
da	di
li, ŝi, ĝi	ili

La posedaj pronomoj estas formata per aldo de partiklo su.

Ununombra	Multenombra
mi se	vi se
mia	nia
tu se	yu se
via, cia	via
da se	di se
lia, ŝia, ĝia	ilia

Refleksiva pronomo

sef – si (mem)

Rimarko: La refleksiva pronomo sef povas uziĝi por ĉiuj personoj. Do ĝi rilatas al ĉiuj tiaj uzadoj en Esperanto, kiel: mi(n) mem, vi(n) mem, ni(n) mem kaj si(n).

mi vize sef. – Mi vidas min.
da vize sef. – Ŝi vidas sin.
vi vize sef. – Ni vidas nin.

Oni uzas unotre por esprimi reciprokecon.

unotre – unu la alia

mi e tu vize unotre. – Mi kaj vi vidas unu la alian.
vi vize unotre. – Ni vidas unu la alian.

Montrovortoj

La montrovorto estas:

da – tiu
di – tiuj

Por esprimi proksimecon, aldonu hir (ĉi tie) aŭ der (tie).

da haus – tiu (ĉi) domo
di haus – tiuj (ĉi) domoj
da hir haus – ĉi tiu domo
di hir haus – ĉi tiuj domoj
da der haus – tiu domo
di der haus – tiuj domoj

La montrovortoj povas roli kiel subjekto same kiel substantivoj.

da hir es gud. – ĉi tiu (aĵo) estas bone.
da der es bad. – Tiu (aĵo) estas malbone.
tu van da hir, he? – ĉu vi volas ĉi tiun?
no, mi van da der. – Ne, mi volas tiun tie.

Demandovortoj

vat estas la ĝenerala demandovorto en pandunio. Ĝi funckias kiel la demanda senco de la vorto kio.

vat? – Kio?
hu? – Kiu?

vat es da? – Kio estas tio?
hu es da? – Kiu estas li ~ ŝi?
yu van vat? – Kion vi volas? (Laŭvorte: Vi volas kion?)
vat es a meza. – Kio estas ĉe la tablo?
hu es in haus. – Kiu estas en la domo?

Adjektivoj estas demandataj per hau.

hau nove? – Kiom nova?
hau koste? – Kiom multekosta?
hau muche? – Kiom multe?
hau dai? – Kiom granda?
hau let? – Kiom eta?

tu have hau dai mau? – Kiom granda kato vi havas?

Tabelvortoj

"Tabelvortoj" estas vortoj, kiuj rolas kiel pronomoj kaj estas konstruitaj laŭ fiksita principo. Oni povas aranĝi tiajn vortojn en tabelo kaj en Esperanto kaj en Pandunia.

Kategorio	Demanda	Montranta	Nedifinita	Tutampleksa	Nea	Diferenca	Elektenda
ting	vat ting	da ting	som ting	evri ting	no ting	otre ting	eni ting
Aĵo	kio	tio	io	ĉio	nenio	alio	io ajn
von	hu; vat von	da von	som von	evri von	no von	otre von	eni von
Homo	kiu	tiu	iu	ĉiu	neniu	aliulo	iu ajn
have	hu se	da von se	som von se	evri von se	no von se	otre von se	eni von se
Aparteno	kies	ties	ies	ĉies	nenies	de alia	ies ajn
plas	vat plas	da plas	som plas	evri plas	no plas	otre plas	eni plas
Loko	kie	tie	ie	ĉie	nenie	aliloke	ie ajn
tem	vat tem	da tem	som tem	evri tem	no tem	otre tem	eni tem
Tempo	kiam	tiam	iam	ĉiam	neniam	alifoje	iam ajn
vei	vat vei	da vei	som vei	evri vei	no vei	otre vei	eni vei
Maniero	kiel	tiel	iel	ĉiel	neniel	alimaniere	iel ajn
tip	vat tip	da tip	som tip	evri tip	no tip	otre tip	eni tip
Kvalito	kia	tia	ia	ĉia	nenia	alispeca	ia ajn
monta	vat monta	da monta	som monta	evri monta	no monta	otre monta	eni monta
Kvanto	kiom	tiom	iom	ĉiom	neniom	alikvante	iom ajn